استان بوشهر، از استان های جنوبی ایران است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد و مرکز آن، بندر بوشهر می باشد.
استان بوشهر، از دو بخش جلگه ای حاشیه ساحلی غربی و کوهستانی نوار شرقی منتهی الیه زاگرس جنوبی، تشکیل شده است.
این استان، به علت قرار گرفتن در ساحل استراتژیک خلیج فارس، صادرات و واردات دریایی، صنعت صیادی، وجود ذخایر نفت و گاز، کشاورزی و نخل داری و وجود نیروگاه هسته ای، از اهمیت راهبردی و اقتصادی برخوردار است؛ به گونه ای که پایتخت انرژی ایران لقب گرفته است.
آب و هوای استان، گرم و خشک و در نواحی ساحلی، گرم و مرطوب است.
این استان، در تولید خرما، یکی از استان های مهم کشور می باشد و مهم ترین مرکز کشت گوجه فرنگی خارج از فصل است. صید ماهی و میگو، یکی از مهم ترین فعالیت های اقتصادی مردم این استان را تشکیل می دهد.
استان بوشهر، به دلیل اقلیمی، یکی از مراکز مهم پرورش شتر در ایران می باشد.
زبان بیش تر مردم استان بوشهر، فارسی با گویش بوشهری است.
بیش تر اهالی استان را، پیروان اسلام تشکیل می دهند که اکثریت شیعه هستند و اهل سنت نیز، بیش تر در شهرستان کنگان و عسلویه در جنوبِ شرق استان و جزیره شیف زندگی می کنند.
آتشکده چم نرگسی، مربوط به دوره ساسانیان است و در منطقه پشت کوه واقع شده است. این اثر، در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۶۵۰۸، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
تنگ مخدان، در جنوب روستایی به همین نام و در ارتفاعِ ۴۰۰ متری از سطح دریا واقع است. طول تنگه در حدود ۳ کیلومتر است و در کف آن رود کوچکی که از ارتفاعات و چشمه های اطراف سَرچشمه می گیرد، جریان دارد. تنگ مخدان، مملو از نخلستان های خرما است و مناظر بدیعی را ایجاد کرده است. همچنین وجود آبشارهای کوچک و حوضچه ای از آب در انتهای این تنگ که در اثر یک صخره بزرگ راه آن مسدود شده است، بر جذابیت های آن افزوده است. این تنگ، در میان کوه های خورموج قرار گرفته است و آب و هوای منطقه، گرم و خشک است و بهترین فصل بازدید از آن، در اوایل بهار است.
دهکده زیبای مال قائد، در فاصله کم تر از پانصد متری شمال شهر گناوه قرار دارد. این روستای توریستی بیش از چهار هزار نفر جمعیت دارد و دارای چشم اندازی دل پذیر و زیبا از چهار جهت است. این روستا از شمال، به باغ های سَرسبز و خرم مرکبات و نخلستان و روستای قلعه حیدر و از جنوب به روستای مال خلیفه، سربست و شهر گناوه منتهی می شود و چون بر بلندی واقع شده، کاملاً به شهر گناوه مشرف است. روستای مال قائد، آثار باستانی و اماکن دیدنی زیادی دارد. ساحل صخره ای یکی از این آثار است. زیباترین ساحل صخره ای در تمام جنوب کشور در مال قائد دیده می شود. موج های ساحل، حفره ها و غارهایی در ساحل ایجاد کرده اند که هر کدام از آن ها، چندین تَن را در خود جای می دهد و نظر هر بیننده ای را جلب می کنند. در شمال روستا بر روی صخره ای بلند، پناهگاه صخره ای مال قائد قرار دارد که در آن دو دهنه غار مانند به موازات همدیگر وجود دارد که در انتهای یکی از غارها حفره ای وجود دارد که بصورت مورب رو به پایین رفته و به غاری دیگر وصل می شود و هنوز هدف از ساختن این غار که توسط انسان ساخته شده، مشخص نشده است. در ایام نوروز، جشنواره باشکوه مجسمه های شنی در این دهکده توریستی برگزار می شود.
بقعه میر محمد، همواره مورد احترام عموم مسلمین اعم از شیعه و سنی، حتی دریانوردان خارجی به خصوص سیاحان هندی و پاکستان بوده است که حتی مایحتاج بقعه را از جهات مختلف برآورده می کردند. مردم بر این باورند که این بقعه، مدفن محمد حنفیه فرزند حضرت امیرالمؤمنین (ع) است. بنای ساختمان بقعه كه تاریخ ۷۳۸ ه.ق را برای خود دارد، مربوط به حكم رانی سلسله سلجوقیان در ایران است. این بنا، با دو گنبد هرمی شكل مثلث و گنبد مدور كوچك كه شكل زیبای خاصی را به وجود آورده است و نظیر آن در بغداد و در نواحی نزدیك خلیج فارس فراوان مشاهده می شود، بوسیله علی بن حسین بخارایی ساخته شده است. فضای درونی این بقعه، مزین به کاشی کارى ستاره ای هشت ضلعىِ عهد مغول است و بر روى کاشی های آن، تاریخ ۷۳۸ ه.ق قید شده است. این اثر، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۷۷، با شماره ثبت ۲۲۰۵، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
روستای خاییز با ۴۲۶۲۷ هکتار وسعت، یکی از روستاهای خوش آب و هوا و زیبا در استان بوشهر می باشد که در قدیم به عنوان اصلی ترین تأمین کننده مرکبات و خرمای بوشهر، فارس و خوزستان بوده است. قرار گرفتن در بین دو کوه بنام بیرمی و کوه سرخ، به این روستا نمایی زیبا بخشیده است. به تعبیر معتمدان و ریش سفیدان روستا، خاییز واژه ای تازی به معنای زیبایی است و به دلیل تنوع رنگ ها، طبعیت بسیار زیبا و موقعیت جغرافیایی ویژه روستا، این نام بر آن نهاده شده است. شغل اصلی مردم منطقه، باغداری و دامداری است. باغ های این منطقه غالباً نخل بوده، ضمن این که باغ های لیمو و مرکبات نیز بدلیل آب و هوای مناسب منطقه در بعضی از نقاط خصوصاً تنگه های کوه بیرمی وجود دارد.
