گشتول
سیستم جامع گردشگری
گردشگری
مجله
شبکه اجتماعی
رویدادها
ویدئوها
راهنمای گردشگری - استان سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان، بیش از %۱۱ وسعت ایران را در بَر می گیرد و پهناورترین استان کشور، در جنوبِ شرقی ایران است.
سیستان، که صورت تغییر یافته سجستان یا سکستان است، به معنای سرزمین قوم سکا و بلوچستان نیز، محل سکونت قوم بلوچ است.
بخش بزرگ سیستان قدیم، در افغانستان بوده که هم اکنون، جزو خاک افغانستان می باشد و بلوچستان، در بَر گیرنده شهرهای خاش تا چابهار می باشد و زاهدان، در مرکز این استان، واقع شده است.
سیستان و بلوچستان، تنها استان ایران است که با پاکستان مرز مشترک دارد و همچنین به دلیل قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی، از اهمیت فراوانی برخوردار است، به ویژه بندر چابهار، که تنها بندر اقیانوسی ایران و آسان ترین و بهترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه، به آب های آزاد است.
مردم استان سیستان و بلوچستان، از قومیت های سیستانی و بلوچ می باشند که سیستانیان، به زبان فارسی با گویش سیستانی صحبت می کنند و اکثراً پیرو دین اسلام با مذهب تشیع می باشند و بلوچ ها، به زبان بلوچی صحبت می کنند و پیرو اسلام و عموماً مذهب تسنن دارند.
آب و هوای این استان، گرم و خشک می باشد، اما در عین حال، از تنوع آب و هوایی و اقلیمی ویژه ای برخوردار است و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز، در این استان پهناور به چشم می خورد.
سیستان و بلوچستان، از نظر جمعیتی، از کم تراکم ترین استان های کشور است.
جاذبه های دیدنی
کوه بزمان یا قله بزمان، یکی از کوه های آتشفشانی ایران است که در منطقه سیستان و بلوچستان، واقع شده است. این کوه، در شمال چاله جازموریان، با ارتفاعِ ۳۴۹۷ متر از سطح دریا قرار گرفته است. این کوه، کویر لوت را از جازموریان جدا می کند. آتشفشان نیمه فعال بزمان، به کوه خضر نبی یا زنده نیز معروف است.
داشتن کرانه های سنگی و صخره ای، از قابلیت های مهم سواحل دریای عمان، خصوصاً منطقه چابهار می باشد. کرانه های سنگی در سواحل چابهار، بصورت تراسه ها و پرتگاه هایی با باریکه ماسه ای، که در هنگام جزر از آب خارج می گردد و یا بصورت مناطق سنگی و صخره ای کم ارتفاع، آب گرفته بوده که خصوصاً در سواحل پارک گردشگری (دریا بزرگ) چابهار، همه روزه گردشگران زیادی شاهد تلاطم امواج دریا به صخره ها و چشم اندازهای دل نواز آن هستند که شاید کم تر سواحلی در ایران، دارای چنین مناظر و جذابیتی باشند. از دیگر ویژگی های سواحل صخره ای، این است که از تنوع بالای اجتماعات حیاتی نوار ساحلی برخوردار بوده است. این بخش از سواحل را، به خصوص در هنگام غروب آفتاب، می توان به عنوان یکی از دیدنی ترین سواحل جنوبی ایران نام برد.
موج فشان، از پدیده های زیبا و کم نظیر در کشور بوده که در سواحل صخره ای چابهار، می توان از فاصله بسیار نزدیک، این چشم انداز زیبا را مشاهده کرد. علت پدیده موج فشان، وزش بادهای موسمی در ماه های زیادی از سال و در نهایت تولید امواج است که در برخورد با صخره های ساحل، تا ارتفاعِ ۲۰ متر به هوا پرتاب می شود. طول ذرات آب پرتاب شده، بسته به بزرگی موج و فصل سال داشته که در تابستان، اوج زیبایی این پدیده را می توان مشاهده کرد. موج افشان، از پدیده های بی نظیر و بسیار زیباست که دیدگان هر گردشگری را به سوی خود جذب می کند.
انجیر معابد (لور لول)، و به زبان محلی ها، کرگ، درخت بزرگی است که در نوار ساحلی چابهار می روید. در آن، شیره سفید رنگی جریان دارد و از درختان تیره کائوچویی بشمار می آید. پوست درخت، صاف و خاکستری، برگ هایش، بیضی شکل ساده و درشت است، میوه های آن، نارنجی رنگ و به درشتی فندق و قابل خوردن است. عموماً این درختان، دارای قدمتی بالای صد سال هستند و اکثراً، در نزدیکی زیارتگاه ها قرار دارند یا قبلاً زیارتگاه بوده اند. انجیر معابد، از نظر تقدس و قدمت، در سراسر جهان بی رقیب است. این درخت، از جمله دراز عمرترین درختان می باشد. انجیر معابد، به عنوان گیاهی زینتی در خیابان ها و یا کنار جاده ها کاشته می شود؛ اندکی استفاده های دارویی و اقتصادی دارد و نیز گاهی، میوه و جوانه برگ های کوچک آن، مصرف خوراکی دارد. عصاره پوست درخت، به عنوان دهان شویه، برای کم کردن دندان درد یا قوی سازی لثه و نیز برای درمان اسهال، اسهال خونی، سوزاک و زخم معده کاربرد دارد. برگ ها و شاخه های جوان، مسهل بوده و در درمان بیماری های پوستی به کار می روند.
بندر زیبایی بنام پسا بندر، در آخرین نقطه مرز خشکی جنوبِ شرقی ایران قرار گرفته است. ساکنین بومی، آن را به زبان محلی، پسا بندن می گویند. در گذشته، فردی به نام پسا، بزرگ و کدخدای این بندر بوده و به همین خاطر، به پسا بندن مشهور شده است و در زمان قبل از انقلاب، این بندر، دارای گمرک بوده است که هنوز هم ساختمان قدیمی گمرک در پسا بندر وجود دارد و همه این ها، نشانگر این است که زمانی این بندر، رونق زیادی داشته است. هم اکنون این روستا، آب و هوایی معتدل دارد که تابستان هایش، چون بصورت شبه جزیره است، بسیار شرجی است و مثل تمام سواحل جنوبی، زمستان سردی ندارد. در سه طرف پسا بندر، دریا قرار گرفته است و ساحل ماسه ای زیبایی دارد. اسکله صیادی این بندر، در سال ١۳۷۶ ه.خ، افتتاح گردیده است. در نزدیکی پسا بندر، جزیره ای به نام مرجان واقع شده که از زیستگاه های شاه میگو است.
خَلیجِ چابَهار، بزرگ ترین خلیج ایران، در حاشیه کرانه های دریای عمان است. این خلیج، به خاطر شکل حلقه ای (Ω) خود، در زمین شناسی، از نوع خلیج های اُمگایی نامیده می شود. بنادر تجاری و ترانزیتی چابهار و کنارک، در شرق و غرب خلیج چابهار، بزرگ ترین بنادر ایرانیِ دریای عمان می باشند. در زمین های کناره خلیج چابهار و در محدوده منطقه آزاد، ده ها کیلومتر جاده، اتوبان و راه، چندین مجتمع تجاری بزرگ، چندین کارخانه و شرکت تولیدی و صنعتی و بهترین هتل استان قرار دارد.
قلعه انوشیروان سنگان، بر فراز کوهی قرار گرفته است و قدمت آن، به دوره قاجار بر می گردد. نوشیروان خان، از قوم گیچکی، ساکن در گیچ، به باهوکلات مهاجرت کرده و قلعه را ساخته است.
دهنه غلامان، باز مانده شهری است که روزگاری، مرکز اداری-سیاسی ساتراپی (والی نشین (زَرَنگ) زرنج)، در شاهنشاهی هخامنشی بود. دهانه غلامان، تنها شهر کشف شده از دوران هخامنشیان می باشد. این شهر تاریخی، تنها مکان باستانی دوران هخامنشی است که حاکمیت کامل ایران را، بر نواحی شرقی آن را به خوبی نشان می دهد و تنها شهر باستانی این دوران است که مهندسان آن زمان، ابتدا نقشه شهر را کشیده و سپس شهر را احداث کرده اند. در اینجا، معماری سنتی هخامنشی با معماری بومی سیستان، در هم آمیخته است. دهانه غلامان، دارای ساختمان های بزرگ عمومی، معبد، محله های مسکونی، خیابان، آب راهه، محله های نظامی و صنعتی می باشد. از خصوصیات دیگر دهانه غلامان، نبود آثار برج و بارو و دیوارهای دفاعی است که در حقیقت، فقدان قلعه، دیوار دفاعی، برج های تدافعی و دروازه را، می توان نوعی ثبات اقتصادی و رونق سیاسی هخامنشیان در ایران بیان کرد که وجود عوامل دفاعی را ضروری نمی ساخته است. باستان شناسان، یکی از عوامل اصلی متروک شدن این شهر را، خشک شدن ناگهانی بستر رودخانه هیرمند می دانند.
این روستا، مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است. این روستا، به دلیل قرار گرفتن بر روی تپه ای بزرگ، به قلعه شهرت یافته است. قلعه نو، تنها روستایی در سیستان و بلوچستان است که صد در صد معماری منازل آن، قدیمی و از خشت و گِل ساخته شده و با همان سبک، ویژگی خود را حفظ کرده است. با توجه به آب و هوای گرم و خشک کویری، در سقف این منازل، دریچه هایی به نام کولک یا بادگیر و در دیواره آن، سورک، دریچه ای شبیه حرف انگلیسی تعبیه شده که سبب ورود هوای سرد و کوران آن شده، به گونه ای که باد، از سقف وارد و از سورک خارج می شود. گورستان قلعه نو نیز، در نوع خود بی نظیر است و قبرها، بصورت پلکانی و مقبره خوانین و حکما، در داخل اتاقک هایی به نام معجره قرار دارد.
سد زهک، بر روی رودخانه سیستان قرار دارد که آن را، به دو کانال تقسیم می کند که کانال طاهری و دیگری، کانال شهر نامیده می شود. این سد، به عنوان سد انحرافی، در اکثر اوقات مورد استفاه قرار می گیرد. وظیفه اصلی این سد، تغذیه رودها و آبراهه های جانبی رودخانه سیستان است. سد زهک، نمای زیبایی در مرکز شهرستان زهک پدید آورده که در هنگام پُر آبی، خواستگاه انواع ماهی و پرندگان مهاجر است و در پشت سد، صیادان به صید می پردازند. این سد، بعد از تعیین حق آب توسط دولت انگلستان و کمپانی هند شرقی، در مرز ایران و افغانستان ایجاد گردید و نقش به سزایی در ذخیره آب کشاورزی منطقه دارد و دبی آب آن، ۵۰۰ میلیون لیتر مکعب آب می باشد.
پزم تیاب، یکی از بنادر مهم جنوب کشور می باشد و قسمتی از پروتئین کشور، از این منطقه تأمین می گردد. این بندر ماهی گیری، دارای حدود ۵۰ قایق و ۶ لنج ماهی گیری بزرگ تا کوچک است. ساحل این بندر، به شکل پلاژ و ماسه ای می باشد که از نظر گردشگری، دارای اهمیت خاصی است.
مسجد جامع مکی زاهدان یکی از بزرگ ترین مساجد جهان اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت در شهر زاهدان می باشد. مولانا عبدالعزیز ملازاده این مسجد را در سال ۱۳۵۳ ه.خ با زیربنای ۶۰۰ متر مربع تأسیس کرد. بنای اولیه دارای دو مناره با ارتفاع ۳۷ متر بود که با گذشت زمان و افزایش جمعیت و نیاز به فضای وسیع تر برای عبادت در چند مرحله توسعه و گسترش یافت. طراحی بنای مسجد و معماری داخلی کاری از هنرمندان ایرانی است. نمای بیرونی مسجد یادآور مسجد سلطان احمد و درون آن یادآور مسجد النبی است. مردم بومی داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد در ساخت این بنا همکاری کرده اند و همه هزینه های ساخت و نگهداری آن توسط کمک های مردمی تأمین شده است با این باور که مسجد را مردم نماز گزار باید بسازند. نماز جمعه از سال ۱۳۶۵ ه.خ در مسجد مکی برگزار می شود.
آبشار گلیک، ۶ متر ارتفاع دارد و بصورت پلکانی، با حوضچه های زیبا و صخره ای، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. وجود پوشش های گیاهی نادر و گیاهان دارویی در مسیر آبشار، از دیگر جاذبه های دیدنی این آبشار است. آبشارها و چشمه سارهای لاشار، در کنار طبیعت بکر و چشم اندازهای طبیعی، با پوشش گیاهی مناسب و گیاهان دارویی، نغمه های پرندگان وحشی، وجود نخلستان ها و رودخانه های منطقه، به ویژه تنگ سرحه، جذابیت های دیدنی منطقه را صد چندان کرده است.
آبشار اوگینک، با نام محلی گر پشت، دارای ۸۰ متر ارتفاع است و بزرگ ترین آبشار سیستان و بلوچستان است. این آبشار، در محاصره کوه های زیبا و سَرسبز، مکانی مناسب برای دوست داران ورزش کوهنوردی و طبیعت دوستان و گردشگران در فصل بهار است.
ارگ تاریخی خان ملک، مربوط به خان های منطقه سیستان است. این ارگ، به ارگ خان ملک کیانی معروف است. ارگ خان ملک، از آثار تاریخی مهم سیستان در دوره پهلوی است. این ارگ، به شکل مربع و دارای چهار برج در چهار گوشه است که با یک محوطه حدوداً ۲۰۰ متری در وسط، با طاق های زیبا و درب های ورودی در چهار گوشه، که به علت بی توجهی و فرسایش، آثار اندکی از برج ها در چهار گوشه آشکار است. دیوارهای این ارگ، مستحکم و از خشت و گِل، به قطر یک متر است. داخل ارگ، اتاق های متعددی کنار یکدیگر قرار دارند و به سبک کاروانسراهای قدیمی ساخته شده است. این اثر، در ۱۶ شهریور ۱۳۸۳، با شماره ثبت ۱۱۰۹۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
این تالاب، بنا به پیشنهاد آقای داد کریم شیخ زاده، که خود بومی محل و از روستای دمبدف است و با کمک اهالی و بودجه شخصی و حمایت وزارت نیرو، با در اختیار گذاشتن دستگاه های کشاورزی، توانست در سال ١۳۶۲ ه.خ، این تالاب را احداث کند و این تالاب، در اوایل احداث و بارندگی خوبی که در محل آن داشت، توانست مدت مدیدی، منطقه را سبز و پرندگان مهاجر و غیر بومی را به این تالاب بکشاند. این تالاب، در تنگه و دره ای صخره ای که مشرف به کوه است، قرار دارد. در این تالاب، آب دریای عمان، بصورت ایستا شده و منطقه ای مناسب برای زندگی گیاهان و جانوران به وجود آورده است. کنار این تالاب، دشتار قرار دارد که اهالی منطقه، به آن عروس نیز می گویند. دشتار، در زبان بلوچی، به دختران جوانی گفته می شود که هنوز ازدواج نکرده اند. دلیل این نام گذاری، زیبایی منطقه و درختان سَرسبز آن است.
مهم ترین جاذبه گردشگری بریس، صخره های آن است که به اسکله صیادی مشرف است و منظره ای بی بدیل را فراهم آورده است که تماشای آن برای ساعت های متوالی لذت بخش است. ارتفاع بریس از سطح دریا ۱۰ متر و حداقل عمق آب در خور ۴ متر است. کوسه ماهی و میگو از عمده صیدهای ماهیگیران بریس است. با این که زیر بعضی از صخره ها خالی شده، اما گردشگران با بی احتیاطی ریسک گرفتن عکسی بیاد ماندنی را به جان می خرند.
روستای دَرَک با داشتن بکرترین، پاک ترین و زیباترین ساحل ایران و حتی جهان، علاوه بر ساحل، از جنگل های حرا و خور باستانی گالک به طول 6 کیلومتر و وسعت 52 هکتار برخوردار است. تماشای زیبایی های این روستا هر گردشگری را به وجد می آورد و باید ساعت ها از دیدن آن لذت ببرد، چون مشاهده سواحل ماسه ای بدون سنگ در کنار کوه، جنگل و نخلستان جذابیت خاصی به این منطقه داده است.
منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار یکی از مناطق آزاد هفت گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی کشور، در اوایل دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در کنار چابهار و در پیرامون دریای عمان و اقیانوس هند بنیان گذاشته شده است. منطقه آزاد چابهار با مساحت ۱۴ هزار هکتار در منتهی الیه جنوبِ شرقی ایران، در شرق خلیج چابهار و در کنار آب های دریای عمان قرار دارد. دسترسی مستقیم به آب های آزاد و قرار داشتن در خارج از خلیج فارس و همین طور عدم آسیب پذیری در مواقع بروز بحران، موقعیت استراتژیکی را برای ایجاد یک گذرگاه ارتباطی بین کشورهای آسیابی میانه و سایر کشورهای جهان فراهم آورده است.
خلیج گواتر، نام خلیج نسبتاً کوچکی در طول ساحل مکران، در دریای عمان است. خلیج گواتر، در منتهی الیه جنوبِ شرقی ایران و منتهی الیه جنوبِ غربی پاکستان قرار گرفته است. نیمی از کرانه این خلیج، در ایران و نیمی دیگر، در پاکستان قرار دارد. در سمت ایران، رودخانه باهوکلات و در سمت پاکستان، رودخانه نهردشت، به خلیج گواتر می ریزند. خلیج گواتر، دارای جنگل های حرا است. این جنگل ها، ۳۳ هکتار وسعت دارند. خلیج گواتر، یکی از زیباترین سواحل ایران زمین را به خود اختصاص داده و جنگل های حرا، جزر و مد زیبا، خرچنگ های بی شمار بر ساحل شنی، به این خطه از چابهار، زیبایی چندانی بخشیده است.
این آرامگاه، با دیواره های سفید رنگ، به سبک معماری هندی، به سال ۴۶۵ ه.ق، واقع گردیده است. امام زاده، در ضلع غربی حیاط واقع گردیده است. بر پیشانی ورودی بنا، تزئینات نقاشی الوان با طرح های نقوش ستاره های مشبک وجود دارد. سید غلام رسول، شیعه مذهب بوده و در گذشته، مورد توجه مسلمانان هندی بوده و این توجه، باعث شده که بنا، در دوره های بعدی، تحت تأثیر معماری هندی قرار گیرد. در مورد صاحب مزار، دو عقیده وجود دارد؛ یکی آن که معتقدند این مزار، از آن عارف وارسته و مرد حقی است به نام سید عبدالرسول و این، زیارتگاهِ مردم شیعه چابهار است و افراد غیر شیعه هم، از شیعه های این سرزمین پیروی می کنند. بعضی دیگر بر این باورند که این، مزار یک لوطی-مطرب های دوره گرد-است.
اماکن اقامتی
رستوران ها و کافه ها
مراکز خرید
رویدادهای آینده
راهنمای سفر
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
اپلیکیشن گشتول را رایگان دانلود کنید:
گشتول
سایت گشتول، شما را به زیبایی های ایران و جهان پیوند می دهد و دریچه تازه ای از منظر گردشگری به روی شما عزیزان می گشاید. از این که گشتول را انتخاب کرده اید، از شما سپاسگزاریم.
2019 © کلیه حقوق این سایت، متعلق به شرکت ماوا پردازش نوین می باشد.
