گشتول
سیستم جامع گردشگری
گردشگری
مجله
شبکه اجتماعی
رویدادها
ویدئوها
راهنمای گردشگری - استان خراسان رضوی
استان خراسان رضوی، یکی از استان های خراسان، در شمالِ شرقی ایران، به مرکزیت مشهد است.
واژه رضوی در نام این استان، به مقبره علی بن موسی الرضا (ع) در مرکز این استان اشاره دارد.
استان خراسان رضوی، %۷ کل مساحت ایران را در بر می گیرد.
جاذبه های دیدنی
علی بن موسی الرضا (ع)، در ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ ه.ق، در مدینه متولد شد و در سن ۵۵ سالگی، به دست مأمون عباسی، به شهادت رسید. مأمون، پس از درگذشت هارون، وی را در بقعه هارونی، در باغی که بعدها به باغ حُمید بن قحبطه معروف شد، دفن کرد و بر فراز بقعه، قبه ای-گنبد نیم کره ای شکل-بنا نهاد که حدود ۱۰ سال بعد، علی بن موسی الرضا (ع) را، در بالای سر هارون، در آن بنا، دفن کردند. حرم امام رضا (ع)، بزرگ ترین مسجد جهان در اندازه-۲۵۰ هزار متر مربع-و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش-۵۰۰ هزار نفر-شمرده می شود. بسیاری از سازه های حرم، از صفویان، به ویژه شاه طهماسب صفوی، به جا مانده است. بنای حرم، قدیمی ترین و اولین بنای مجموعه آستان قدس رضوی است که مزار علی بن موسی الرضا (ع)، در زیر آن قرار دارد. مزار علی بن موسی الرضا (ع)، حدود سه متر در زیر ضریح اصلی، در طبقه همکف حرم، در سرداب واقع شده است که سقف سرداب، همان کف طبقه همکف حرم است. سقف حرم، در بخش گنبد، دو پوسته ای است که پوسته زیرین-قبه-که از درون حرم دیده می شود، قدیمی ترین سقف است و به روایتی، پیش از خاکسپاری علی بن موسی الرضا (ع) موجود بوده است. ارتفاع سقف حرم تا زیر نقطه مرکزی، حدود ۱۹ متر و تا بالای طوق گنبد، ۳۱ متر است. گنبد، دارای دو پوشش است که در بالای ضریح قرار دارند؛ پوشش اول گنبد، سقف حرم است که مقعر و مقرنس بوده و به آن، قبه می گویند و پوشش دوم، بر فراز آن است که به آن، گنبد گفته می شود. در حال حاضر، ۹ صحن و ۲۶ رواق در حرم امام رضا (ع) وجود دارد. هر صحن، شامل یک فضای باز و محصور است که رواق ها و ایوان هایی در پیرامون آن وجود دارد. مساحت مجموع صحن های حرم، ۲۲۵۲۲۳ متر مربع است. بزرگ ترین صحن، صحن جامع رضوی، به مساحت ۶۰۱۸۸ متر مربع است که در جنوب حرم قرار دارد. فضاهای مسقف و محصور در پیرامون حرم، رواق نامیده می شوند. اکنون بزرگ ترین رواق حرم، رواق امام خمینی، به مساحت ۶۳۰۰ متر مربع است که قبلاً صحن بوده و عملیات مسقف سازی آن، از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ ه.خ، انجام شده است. همچنین رواق های دارالولایه، دارالحجه و دارالاجابه، از رواق های بزرگ حرم امام رضا (ع) هستند. مساحت کلی مجموعه، ۱۷ هزار متر مربع است که محوطه باز حرم علی بن موسی الرضا (ع) در حال حاضر، با ۵۹۸۶۵۷ متر مربع، بزرگ ترین میدان جهان است. این اثر، در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، با شماره ثبت ۱۴۰، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
مسجد گوهرشاد، در مشهد، در جنوب حرم علی بن موسی الرضا (ع)، در سال ۸۲۱ ه.ق، به دستور گوهرشاد بیگم-همسر شاهرخ-ساخته شد. به دلیل ظرافت و زیبایی کاشی کاری و خط و اسلوب معماری مسجد گوهرشاد، این مسجد، از شاهکارهای معماری ایرانی در دوره تیموری و به دلیل موقوفات بسیار و مجاورت با آرامگاه علی بن موسی الرضا (ع)، از مهم ترین و شلوغ ترین مسجدهای ایران به شمار می رود، به طوری که برخی، آن را پُر بازدیدترین مسجد در ایران می دانند. سبک معماری این بنا، به شیوه تیموری و نام معمار آن، استاد قوام الدین شیرازی-یکی از معروف ترین معماران دوره تیموری-ذکر گردیده است. مسجد گوهرشاد، مسجدی کلاسیک و به سبک مساجد چهار ایوانی ساخته شده است. صحن مسجد، تقریباً به شکل مربع و در اطراف آن، چهار ایوان بزرگ تاریخی و در فواصل ایوان ها، هفت شبستان وسیع و شش درب ورودی و خروجی است و ۹۴۰۰ متر مربع، زیر بنا دارد. ایوان های مجلل و مرتفع در اضلاع مسجد، به قرینه یکدیگر، ساخته شده است. ایوان مقصوه، مهم ترین ایوانِ مسجد، با حدود ۵۰۰ متر مربع مساحت، از مهم ترین ایوان های مسجدهای ایرانی، که هنرهای گوناگون در آن، به کار رفته است. گنبد مسجد، به بلندی ۴۱ متر، بر بالای ایوان مقصوره جای دارد و سطح خارجی آن، با آجر لعاب دار و یک کتیبه با خط کوفی، تزئین شده است.
آرامگاه فردوسی، جای دفن ابوالقاسم فردوسی در توس است. بدست هوشنگ سیحون، بر پایه طرح پیشین کریم طاهر زاده بهزاد، با کمی تغییرات در ابعاد و اندازه و تزئینات، طراحی و بازسازی شد. سرکار و معمار مجری ساختمان، حسین لُر زاده و حسین حجار باشی زنجانی و تقی درودیان، مباشر ساخت این بنا بودند. ساختمان کنونی آرامگاه، در سال ۱۳۱۳ ه.خ، هم زمان با آیین های هزاره فردوسی، گشایش یافت. آرامگاه، که به شکل بناهای پرسپولیس و مقبره کورش در پاسارگاد ساخته شده است، از سه قسمت تشکیل شده است که اولین بخش آن، میانی ترین بخش است و از سنگ قبری از جنس مرمر، به ابعاد ۱/۵×۱ متر و حدود ۰/۵۵ متر ارتفاع، تشکیل شده است و در مرکز، در سکوی مرمری، قرار گرفته است. بخش دوم، شامل تالاری مربع شکل است که از سنگ مرمر ساخته شده و داخل آن، با کاشی تزئین گشته است و چهار ستون بلند با دو سر ستون بزرگ در چهار گوشه این تالار، موجود می باشد و تصویر مردی بال دار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی، ایجاد گشته است که ویژگی های پرسپولیس را، بیش تر به یاد می آورد و سومین بخش محوطه، پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است که اتاق، روی آن قرار گرفته است و تعداد زیادی از اشعار فردوسی، روی دیوار آن، حک گشته است که حسین حجار باشی زنجانی، سنگ تراشی سنگ های بنا و قبر را انجام داده است و سنگ نوشته های آرامگاه را، که به خط نستعلیق و از اشعار فردوسی می باشد، از آثار طاهر زاده است. موزه در گذشته، چای خانه سنتی و مکانی برای استراحت بازدید کنندگان بود، ولی بعدها، در سال ۱۳۶۱ ه.خ، با کشف آثار باستانی در شهر قدیم توس و همچنین اهدای اشیای تاریخی توسط افراد مختلف، به موزه مبدل گشت. این اثر، در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
آرامگاه عمر خیام، جای دفن عمر خیام، گیراترین جای گردشگری نیشابور و نمونه بَرجسته معماری نوین ایرانی است که طراح آن، هوشنگ سیحون بود و آن را، در ۶ شهریور ۱۳۴۱ ه.خ، پایان داد. طرحش، بَرگرفته از زندگی، زمانه و اندیشه های عمر خیام است که بر هر سه، ریاضی دان، اختر شناس و شاعر بودنِ خیام استوار است و سازه های پیرامون آرامگاه، به پیشه پدری خیام-خیمه دوزی-رویکرد دارد. این آرامگاه، در یک باغ کهن جای دارد و مجموعه ای از کتابخانه، موزه و مهمان خانه را دارا است. مساحت باغ خیام، بیست هزار متر مربع و طول گور بنا، ۱۸ متر است که پیرامونش، درختان کاج هستند. این گور بنا، آمیزه ای از هنر معماری مدرن و کهن ایرانی است. در کتیبه های لوزی و کاشی کاری شده آرامگاه، بیست رباعی از خیام، به خط تعلیق، به خط مرتضی عبدالرسولی، در سال ۱۳۳۹ ه.خ، نگاشته است که تحت نظارت طراح و معمار بنا، مهندس سیحون، انجام شده و نمونه ای منحصر بفرد از کاربرد خط تعلیق در کتیبه نگاری بناها به شمار می رود. این بنا، ۱۰ پایه دارد که ۱۰، اولین عدد دو رقمی ریاضی و پایه اصلی اعداد است. از هر پایه، دو تیغه مورب بصورت مارپیچ به سمت بالا می رود تا یکدیگر را می بُرند و سقف بنا را بسازند و از سوی دیگر فرود آیند که این خود، یکی از شکل های پیچیده ریاضی است. این شکل هندسی و عدد ۱۰، هر دو، نماد دانش ریاضی خیام است. برخورد تیغه ها با همدیگر، فضاهایی پُر و خالی و به ویژه در بالا، ستاره هایی درهم را می سازند که از میانشان، آسمان آبی نیشابور پیدا است و کم کم، نزدیکِ سرِ گنبد، ستاره ها کوچک تر می شوند و در آخر، یک ستاره پنچ پَر، آن ها را کامل می کند. این ستاره ها و نقش آسمان، اشاره به شخصیت نجومی خیام دارند. این اثر، در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
فرید الدین عطار نیشابوری، شاعر و عارف نامی ایران، در حدود سال ۵۴۰ ه.ق، متولد و در سال ۶۱۸ ه.ق، درگذشت. آرامگاه عطار نیشابوری، بنایی است تاریخی، که در دوره تیموری، توسط امیر علی شیر نوایی، در سده نهم هجری قمری، بر روی قبر عطار نیشابوری ساخته شد. در دوره های پهلوی دوم، مرمت کامل و دهه ۷۰ خورشیدی نیز، مرمت مختصر شد. بنای کنونی آرامگاه، دارای هشت ضلع و گنبدی کاشی کاری شده و چهار درب ورودی است. در نمای بیرونی آن، چهار غرفه کاشی کاری شده تعبیه شده است و در وسط بقعه، قبر عطار و یک ستون هشت ترکی به ارتفاعِ ۳۳ متر وجود دارد. عطار، چنان که از نامش پیدا است، در نیشابور، دکان عطاری داشت و در حمله مغول به نیشابور کشته شد. وی، یکی از پُر کار ترین شاعران ایرانی به شمار می رود و بنا به نظر عارفان، در زمینه عرفانی، از مرتبه ای بالا برخوردار بوده است. این اثر، در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
طراح این بنای یاد بود، هوشنگ سیحون است و در مراسمی، در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲ ه.خ، رونمایی شد. سازندگان این آرامگاه، چند کارگر نیشابوری بودند که در مراسم رونمایی، از آنان، توسط دولت وقت، قدردانی شد. این بنا، در نقشه، از دو مدول (پیمون) مربعی شکل تشکیل شده است که مستطیلی با تناسب ۱ بر ۲ را می سازند. اضلاع مربع در نما، با یک قوس نیم دایره، خود نمایی می کنند. حجم بنا، از قوس هایی متقاطع که بر روی اقطار مربع زده شده اند، پدید آمده که این قوس های متقاطع، طاق های چهار بخش را که در معماری سنتی ایران بسیار دیده شده اند را تداعی می کنند و احتمالاً منبع الهام طراح نیز بوده است. این طرح نو آورانه، با بکار گیری سازه پوسته ای بتنی، اجرا شده است. قوس ها و پوشش آن ها در بالا، اشکال هندسی مخروطی شکلی را بوجود آورده اند که ابتکاری هندسی بوده و اوج خلاقیت معماری را در بهره گیری از عناصر معماری سنتی ایران، در ترکیبی جدید و موزون، نشان می دهد. تزیینات استفاده شده برای آرامگاه کمال الملک، کاشی معرق است که نقوش آن ها، بسیار هنرمندانه، بر روی سطوح منحنی نما، بکار گرفته شده اند و به سمت خط تقارن قوس ها، این نقوش، کوچک و کوچک تر می شوند. به گفته طراح، کاشی معرق، معماری کاشان، یعنی محل زادگاه کمال الملک را یاد آور می شود. نمای بنا و تزیینات و همچنین رنگ کاشی ها، هماهنگی فراوانی با آرامگاه عطار، که در کنار آن است، دارد؛ به گونه ای که شاید بازدید کننده در نگاه نخست، گمان کند که این بناها، بخشی از هم هستند. این اثر، در سال ۱۳۸۲، با شماره ثبت ۸۷۴۴، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
آرامگاه نادر شاه، بنایی است در مجموعه باغ موزه نادری، که به یاد بود نادر شاه افشار، در سال ۱۳۴۲ ه.خ، توسط هوشنگ سیحون، طراحی و ساخته شده است. ساختمان آرامگاه نادر شاه، از قسمت مرکزی، که محل تدفین نادر شاه می باشد و دو تالار موزه، تشکیل شده است که یکی از آن ها، موزه اسلحه دوره های مختلف تاریخ ایران و دیگری، موزه اسلحه و آثار مربوط به دوران نادر شاه را نمایش می دهد. این بنا، در باغی به مساحت ۱۴۴۰۰ متر مربع، ساخته شده است. آرامگاه، شامل سکویی دوازده پله ای، محل گور، پوششی خیمه مانند بر روی قبر، سکویی مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادر شاه سوار بر اسب و سه تن دیگر در پی او، یک غرفه فروش کتاب و دو تالار برای موزه است. پوشش آرامگاه، کاملاً به مانند چادر عشایری است که نادر، در آن، زاده و هم کشته شده است. پوشش دیوارهای داخلی آرامگاه نیز، از سنگ های مرمر اُخرایی رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادر شاه در داخل چادر را، بهتر تداعی کند. تالار آرامگاه، به شکل مربع، از دو دیوار قرمز رنگ سنگی بسته و دو قسمت ستون بندی باز، تشکیل شده است که سنگ مزار نادر در گوشه این مربع، در پناه دو دیوار جا دارد و به طرف بیرون نگاه می کند. این زاویه و پناه و باز بودن تالار، حالت صحنه جنگ و دفاع و حمله را تداعی می کند. رنگ قرمز دو دیوار، به مفهوم جنگ است و بَرجستگی های با ابعاد متفاوت سنگی که از دو دیوار بیرون آمده اند، نبردهای مختلف نادر را نشان می دهد.
این دهکده چوبیِ بی نظیر در ایران، به وسیله مهندس حمید مجتهدی، از نوادگان محمد کاظم خراسانی، ساخته شده و یکی از دیدنی ها و تفرجگاه های نیشابور می باشد. محلی که امروز به نام روستای محمد آباد آقا زاده معروف است، اقامتگاه و پایگاهی بوده که بنا به همت و نظر ایشان، ایجاد شده و با احداث یک باب مسجد، قنات ، حمام و غیره در این روستا و در جوار یار حضرت علی بن موسی الرضا (ع)، محمد بن فضل بن شاذان نیشابوری، در زمان خود، محلی برای تدبیر و ملاقات با اهل نیشابور و روستاهای اطراف آن و پایگاهی برای تأمین امنیت منطقه به شمار می رفت. مجتمع فرهنگی، سیاحتی، اقامتی دهکده چوبین نیشابور، از قسمت های مختلفی چون مسجد چوبی (اولین مسجد تمام چوبی مقاوم در برابر زلزله در جهان)، موزه و کتابخانه دهکده، کافی شاپ و رستوران دهکده، تشکیل شده است. فروشگاه صنایع دستی، سوپر مارکت، نانوایی، آلاچیق برای اقامت روزانه، از دیگر قسمت های مجتمع می باشد. این مکان، اولین دهکده اکولوژیکی ایران محسوب می شود.
هارونیه، بنایی تاریخی و قدیمی ترین بنای به جا مانده از شهر توس است. این مکان تاریخی، در حدود ۶۰۰ متری از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته و منحصراً خانقاه و یا مقبره ای است که در سده هشتم هجری قمری، بر روی بناهای کهن شهر تابران، بنیاد گردیده است. در کنار این بنا، سنگ سیاهی به عنوان یاد بود امام محمد غزالی-از عرفای سده پنجم و ششم هجری قمری-دیده می شود. هارونیه، در زمره آثار ثبت شده ایران قرار دارد و به سبک معماری آذری، بنا شده است.
کاخ کلات یا کاخ خورشید، در سال ۱۱۵۱ ه.ق، به دستور نادر شاه، جهت اقامت و خزانه برای جواهرات و غنایم، در کلات ساخته شده است. کلات، به معنی قلعه و برج و بارو است. این بنا، مربوط به سال های آغازین به قدرت رسیدن نادر شاه افشار می باشد. عملیات ساخت کاخ، در تمام طول پادشاهی ادامه داشته و حتی تا آخرین سال های حیات نادر شاه، یعنی سال ۱۱۶۰ ه.ق، در دست ساخت بوده است. این کاخ، در وسط باغ بزرگی قرار دارد که شامل یک بنا در سه طبقه است. ارتفاع آن در گذشته، حدود ۲۵ متر بوده است، اما در حال حاضر، به علت خرابی طبقه سوم، ارتفاع آن، بیش از ۲۰ متر نیست. طبقه اول آن، ۸ ضلعی است که آن را، روی چهار ردیف پلکان به شکل هرم بر پا کرده اند. ورودی‌های کاخ، در اضلاع هشت گانه قرار دارد که به سالن اصلی کاخ منتهی می شود. این کاخ، مجموعاً دارای ۱۲ اتاق است که داخل هر اتاق نیز، تزئیناتی از نقاشی و گچ بری دیده می شود. در وسط این بنای هشت ضلعی، برج استوانه ای مانند، در دو طبقه قرار دارد که محل اقامت شاه و خانواده اش بوده است. زیبایی این کاخ، بیش تر در آرایش نمای خارجی کنگره دار ساختمان است که در آن، معماری گورکانی-هندی به چشم می خورد. داخل اتاق ها، با نقاشی و گچ بری تزئین شده اند. در وسط این بنا، از سطح پشت بام، برجی مدور با ترک های شبیه نیم ستون، معروف به خیاری، احداث شده است.
دریاچه بزنگان یا کل بی بی، تنها دریاچه در استان خراسان رضوی است و در جنوب رشته کوه های هزار مسجد قرار دارد. وسعت این دریاچه، حدود ۸۰ هکتار است و عمیق ترین نقطه آن، ۱۲۲ متر می باشد. دریاچه بزنگان، مهم ترین دریاچه استان خراسان رضوی به شمار می آید که آب آن، از بارندگی های سالانه و چشمه های کوچک تأمین می شود. دریاچه بزنگان، در فصول مختلف سال، محل تجمع پرندگان مهاجر و محل پرورش ماهی قزل آلا (رنگین کمان) است.
آرامگاه ملا هادی سبزواری، همچنین با عنوانِ آرامگاه اسرار، گور بنای هادی سبزواری است که در سال ۱۸۷۴ م (۱۲۵۱ ه.خ)، در شهر سبزوار ساخته شد. بنای اولیه آرامگاه، کمی پس از وفات حاج ملا هادی سبزواری، توسط میرزا یوسف مستوفی المالک، ساخته شد. فضای داخلی آرامگاه، شامل طرحی چلیپایی شکل بوده که در آن، حجره ها و اتاق هایی تعبیه گردیده است. تزیینات، ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه، در اوایل سال ۱۳۴۰ ه.خ، توسط انجمن آثار ملی، انجام شده است. کاشی کاری های رنگارنگ بر زمینه لاجوردی و گنبد فیروزه ای رنگ، به بنا، جلوه و شکوه خاصی بخشیده است. این اثر، در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۵۵، با شماره ثبت ۱۳۳۴، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
پارک وکیل آباد، از تفرجگاه های قدیمی و زیبای مشهد است که در در جنوبِ غربی مشهد واقع شده و با بلوار عریض و زیبای وکیل آباد، به میدان آزادی مرتبط می شود. وکیل آباد، به علت قدمت خود و قرار گرفتن در دره ای با صفا و هوای مطبوع، از دیر باز، مورد توجه اهالی شهر و مسافران بوده است. پارک جنگلی وکیل آباد، که در گذشته به نام میر طراز یا باغ وکیل آباد شناخته می شد، درسال ۱۳۴۸ ه.خ، توسط مالک آن-حسین آقای ملک-بصورت رسمی، وقف استفاده عموم گردید و به شهرداری مشهد واگذار شد. هم جوار با پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی قرار دارد. این باغ وحش، دارای حیوانات گوشت خوار، علف خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است. کوهستان پارک شادی، در دامنه تپه های شمال و غرب باغ وکیل آباد واقع شده و در حدود ۱۸ هکتار وسعت دارد. این پارک کوهستانی، دارای امکانات تفریحی، شهربازی، اورژانس، بانک، فوریت های پلیسی، غرفه های فروش مواد خوراکی و پارکینگ می باشد.
کوه سنگی، نام کوهی مشهور در داخل شهر مشهد و نیز دومین مجموعه تفریحی، علمی و پارک بزرگ در شهر مشهد است. این پارک، مورد استقبال و توجه زائران عرب قرار دارد و یکی از زیباترین پارک های ساخته شده در ایران است. این مجموعه، تلفیقی از آب، سنگ و سَرسبزی و نور است. ساختمان موزه بزرگ خراسان، با الگو برداری از معماری کاخ کلات نادر، جلوه زیبایی به این مجموعه داده است. در سال ۱۳۱۸ ه.خ، با احداث ساختمانی دو طبقه توسط آلمان ها، و جدول کشی خیابان ها و نرده کشی و گُل کاری، بصورت پارک طبیعی در آمد. همچنین شهردار وقت شهر میلان، تعدادی مجسمه به شهردار مشهد هدیه کرد که دو عدد شیر سنگی، در درب ورودی، نصب گردیده شد. کوه سنگی در مشهد، به شکل مثلثی است که بیش تر آن، ارتفاعات سنگی است. دو کوه کم ارتفاع سنگی، در این منطقه است که علت نام گذاری این پارک نیز می باشند. از بالای کوه ها، چشم انداز زیبایی از شهر، باغ های مشهد و حرم مطهر دیده می شود.
این مکان، به عنوان جایگاهی مقدس، از سابقه طولانی برخوردار است و منشأ آن، به دوران پیش از اسلام باز می گردد. گر چه عملکرد آغازین این مکان، هنوز مشخص نشده است. این باغ را، زمانی منسوب به شاهپور کسری و سپس امام رضا (ع) دانسته اند. وجه تسمیه قدمگاه، با توجه به سنگی سیاه است که جای دو پا بر روی آن نقش بسته است و با نام قدمگاه امام رضا (ع)، معروف گردیده است. می گویند سال ۲۰۰ ه.ق، امام رضا (ع)، که از مدینه عازم مرو بوده، در این محل توقف کرد و چون خواست با خاک تیمم کند، آبی جاری پدید آمد. باغ قدمگاه، با توجه به اهمیت حضور و نحوه جریان آب، مشابه دیگر باغ های ایرانی است، لیکن وجود چشمه ای متبرک در منطقه مرکزی باغ، که از آن نقطه جوشیده و همان جا از چشم مخفی می شود تا در نقطه ای نا پیدا، به شبکه اصلی آب جاری در باغ بپیوندد، عاملی است که آن را از سایر باغ ها، متمایز می سازد.
نام خواجه ربیع در تاریخ، ربیع بن خثیم است. او از طایفه بنی اسد و ساکن کوفه، از اصحاب پیغمبر اسلام و نیز از سرداران سپاه ۱۱ علی ابن ابی طالب بوده است. شاه عباس صفوی، در اوایل سده یازده هجری قمری، با توصیه و مشورت شیخ بهایی، دستور احداث مقبره ای با شکوه برای خواجه را صادر کرد. اساس بنای فعلی مقبره خواجه ربیع، همان است که در سال های ۱۰۲۶ تا ۱۰۳۱ ه.ق، به امر شاه عباس و با سرپرستی یکی از سادات رضوی مشهد، به نام میرزا افلغ، احداث شده است. مقبره خواجه ربیع، بنایی با شکوه در باغی وسیع و مصفا، بر کناره کشف رود و در حاشیه شمالی شهر مشهد واقع است. این مقبره، دارای گنبدی به ارتفاعِ ۱۸ متر، بر روی بنایی چهار ایوانی است. گنبد بنا، دو پوششه و پوشیده از کاشی های زیبای فیروزه ای و درون بنا هم، مزین به نقاشی های طلایی رنگ است. طرح آرامگاه در نمای بیرونی، هشت ضلعی و در درون، چهار ایوانی است. کاشی کاری بنا، از نوع یک رنگ و معرق و زیر رنگی است که نقش های زیبای هنری و گیاهی و کتیبه ها را شکل داده اند. این اثر، در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، با شماره ثبت ۱۴۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
میل رادکان، بر دشت میان توس و رادکان، سایه افکنده و همتای دیگر آن نیز، در کُرد کوی وجود دارد که به رادکان غربی مشهور است. ارتفاع این برج، ۳۵ متر، قطر داخلی آن، ۱۴ متر و قطر خارجی آن، ۲۰ متر می باشد. منظر بیرونی بنا تا ارتفاعِ ۵/۲ متری، به شکل ۱۲ ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد، بصورت ۳۶ ترک نیم ستونی ساخته شده است. برج رادکان، دارای گنبد مخروطی شکل است که ساختمان آن، احتمالاً در سال ۶۰۷ ه.ق، به پایان رسیده است. برج رادکان، که تصور می شد آرامگاه یکی از ایلخانیان است، تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد. این برج، اثر ریاضی دان، ستاره شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین توسی است. برج، به ۱۲ دیوار خشتی بیرونی، با پهنا و بلندی، پایه گذاری شده که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه ای تقسیم می شود و هر دیواره، ۳۰ درجه از زاویه افق را در بر می گیرد و دو درب دیوار، مقابل هم ساخته شده است. انتخاب مکان درب ها، دریچه ها در برج اتفاقی نیست، درب ها، درست در راستای طلوع یلدایی (آغاز زمستان) و غروب آغاز تابستان در پهنه برج ساخته شده است و این برج، تنها برجی است که می توان از طریق آن، چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را معین کرد. بدنه این برج، بسیار ساده و دارای آجر چینی معمولی و دارای تزئینات آجر کاری و گچ بری است. زیباترین قسمت بنا، در بخش فوقانی آن قرار دارد که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است. طرح داخلی گنبد رادکان، مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. در تمام بدنه بنا، آجر و ملاط گچ و آهک بکار رفته است. این اثر، در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، با شماره ثبت ۱۴۶، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
مجتمع اختر شناسی و افلاک نمای خیام، یکی از بزرگ ترین طرح های علمی در ایران است. این مجتمع، یکی از مراکز پژوهشی در حال ساخت در نیشابور است. این مجتمع اختر شناسی و افلاک نما، یکی از بزرگ ترین طرح های علمی و گردشگری ایران است. افلاک نمای این بنا، بزرگ ترین افلاک نمای خاورمیانه است. مجتمع فرهنگی افلاک نمای خیام، با زیر بنای ۲۸۸۹ متر مربع، شامل ۲۸۰۰ متر مربع سقف محصور، ۳۷ متر مربع رواق کناری، ۵۲ متر مربع کنسول و پیشامدگی ساختمان و سَر دَرِ ورودی است که در سه طبقه احداث شده است.
مسجد جامع رشتخوار، مربوط به دوره خوارزمشاهی-دوره تیموریان است. این مسجد، با پلانی چهار ضلعی، که در بالا به ۶ و ۸ ضلعی و در نهایت به گنبد ختم می شود، جزو مساجد تک ایوانه است. شبستان مسجد، به طولِ ۱۴ و عرضِ ۸ متر است و شامل سه قسمت می باشد. این مسجد، هم ویژگی های معماری اسلامی و هم معماری باستانی دوران تیموری را در خود جای داده است. آن چه از مسجد باقی مانده است، گنبدی است که از بیرون، آمیزه ای است از خشت خام و پخته و در جانب جنوبی گنبد هلالی، یک طاق بلند، که احتمالاً متعلق به شبستان تابستانی مسجد بوده است، دیده می شود. پوشش گنبد، آجری است و نمای پلکانی دارد. این اثر، در تاریخ ۴ بهمن ۱۳۵۶، با شماره ثبت ۱۳۴۳، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
شرف، کاروانسرایی است که به شیوه رازی ساخته شده و نام معمار آن، استاد محمد طرائقی سرخسی ذکر شده است. بانی بنای فعلی، "شرف الدین ابو طاهر بن سعد الدین عل القمی" است که مدتی، حکومت مرو و سرانجام، صدرات سلطان سنجر را بَر عهده داشت. با توجه به کتیبه موجود، بنای رباط، به سال ۵۴۹ ه.ق، در زمان سلطان سنجر سلجوقی، با مصالح آجر و گچ ساخته شده است و بی شک، یکی از شاهکارهای هنر ایرانی به شمار می رود. شکل این رباط از دور، به دژی بزرگ شبیه است که از داخل، به مانند یک کاخ جلوه می کند. این بنا، دو صحن دارد و هر صحن، دارای چهار ایوان به شکل چلیپا (صلیب) و شبستان می باشد و همچنین آجر چینی و کتیبه های آن، جلوه خاصی دارد. در این رباط، چند مسجد و محراب دیده می شود که همه، با کتیبه های گِلی و گچی تزئین شده اند. کتیبه ها، عمدتاً باقی مانده از دوران سلجوقی است. در وسط رباط، حوض بزرگ، در اضلاع جنوبی، دو اصطبل برای استراحت اسب ها و در اطراف، دهلیزهایی برای اسکان مسافران وجود دارد.
دره، دارای چندین آبشار می باشد که ۴ تای آن ها، دایمی و چندین آبشار فصلی دارد. در ابتدا، آبشاری با ارتفاع تقریبیِ ۲۳ متر ظاهر می شود و صدای آرام آن، با عبور از میان آن، به غرشی مهیج تبدیل می شود و آبشار دوم اخلمد، در یک کیلومتری آبشار اول قرار دارد. این، آبشار اصلی اخلمد است و حدود ۴۰ متر ارتفاع و در انتهای دره جریان دارد و این آبشارها، در تمام فصول، جاری هستند. برای رسیدن به آبشار سوم، باز هم مسیر را ادامه بدهید تا زیبایی های بیش تری را ببینید. آبشار چهارم نیز، در بالا سَر آبشار سوم قرار دارد. در آخر دره، کوه منیژه با کوه فاراب، به یکدیگر وصل شده و منتهی الیه رودخانه اخلمد است؛ این جا را اهل محل، خانه های گِلی می گویند. هر ساله، گروه زیادی از مردم مشهد و شهرهای اطراف، برای دیدار از طبیعت اخلمد و آبشار زیبای آن، به این روستا مراجعه می کنند.
مهم ترین علت آب و هوای مناسب این دره، پیوستن رودخانه های شارک قرچقه، در بادام، شمخال و اضافه شدن چشمه های گوناگون در مسیر می باشد. دره شمخال، نام خود را از روستایی کوهپایه ای به همین نام گرفته است. چشمه های ابتدای دره در ادامه، رودخانه ای را می سازند که شالیزارهای درونگر را سیراب می کند. طول دره، در حدود ۱۸ کیلومتر است و ارتفاع دیواره، تا ۲۰۰ متر برآورد شده است. همچنین در قسمت های زیادی از این دره زیبا، درختان گردوی جنگلی بسیاری، با قدمت هایی بیش از ۲۰۰ سال وجود دارند که به این دره، جلوه خاصی بخشیده است. در فاصله ۱۰ کیلومتری از ابتدای دره، فضایی به نام حمام آب وجود دارد که فضای بسیار زیبایی است و در تابستان، گردشگران زیادی به این منطقه می آیند.
باغ منزل امین الاسلامی، مربوط به دوره پهلوی دوم است. این عمارت، خانه شخصی امین الاسلامی، یکی از خان های نیشابور در دوره پهلوی اول و دوم بوده است و قدمت بنا و سبب نام گذاری آن، به همین دلیل است. اطراف این عمارت را، باغی بزرگ در بَر گرفته که به باغ امین اسلامی مشهور است. مساحت کل این عمارت، ۳۲ هزار متر مربع است. در مدخل ورودی اصلی این باغ، تندیس دو کوزه گر نصب شده است. این اثر، در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰، با شماره ثبت ۴۸۰۹، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
آرامگاه شیخ احمد جام، یکی از ارسن های مهم، که برخی ساختمان های آن از شیوه آذری است، خانقاه و آرامگاه شیخ احمد جام است. این بنا، مربوط به سده ۹ تا ۱۲ ه.ق است. قبر شیخ، در هوای آزاد، در جلوی ایوان مسجد قرار دارد. بر روی قبر، نمادی سنگی به ارتفاع حدود دو متر، با حکاکی های زیبا، قرار داده شده است. روی قبر شیخ، هیچ سنگی قرار داده نشده و تنها یک درخت پسته کاشته شده است. این اثر، در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، با شماره ثبت ۱۷۴، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.
اماکن اقامتی
رستوران ها و کافه ها
مراکز خرید
رویدادهای آینده
راهنمای سفر
احمد آباد صولت
اسحاق آباد
انابد
باجگیران
باخرز
بار
باغشن
بایگ
بجستان
بردسکن
برزنون
بیدخت
بیمرغ
تایباد
تربت جام
تربت حیدریه
توس
جغتای
جنگل
حکم آباد
خرو
خلیل آباد
خواف
داورزن
درود
درگز
دولت آباد
رباط سنگ
رشتخوار
رضویه
رود آب
ریوش
سبزوار
سرخس
سفید سنگ
سلامی
سلطان آباد
سنگان
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:
اپلیکیشن گشتول را رایگان دانلود کنید:
گشتول
سایت گشتول، شما را به زیبایی های ایران و جهان پیوند می دهد و دریچه تازه ای از منظر گردشگری به روی شما عزیزان می گشاید. از این که گشتول را انتخاب کرده اید، از شما سپاسگزاریم.
2019 © کلیه حقوق این سایت، متعلق به شرکت ماوا پردازش نوین می باشد.
