روسیه با نام رسمی فدراسیون روسیه، پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای شرقی واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی و نیز با دریای خزر، دریای سیاه و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. اختلاف زمانی غربی ترین منطقه تا شرقی ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت است. روسیه مساحتی بیش تر از یک دوم مساحت قاره آفریقا را در بَر می گیرد؛ اما بیش تر مساحت روسیه را مناطق خالی از سکنه تشکیل می دهند. این کشور در عرض های بالای جغرافیایی واقع شده و بیش تر مناطق کشور سردسیر است. به همین سبب در بیش تر مناطق روسیه (به ویژه سرزمین بزرگ سیبری) شرایط کشاورزی فراهم نیست. پایتخت روسیه شهر مسکو است که در غرب و بخش اروپایی کشور قرار دارد و دومین شهر پُرجمعیت اروپا پس از استانبول و ششمین از این منظر در میان شهرهای جهان بشمار می رود. زبان رسمی روسیه زبان روسی است ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیده ای است که شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان می شود. روسیه فرهنگ پُرباری دارد و نویسندگان سرشناسی هم چون تولستوی و داستایوفسکی را پرورانده است. روسیه تا پیش از قرن هجدهم یک حکومت نَه چندان نیرومند در شرق اروپا بود و چندان پهناور نبود تا این که در آغاز سده ۱۸ میلادی و با اصلاحاتی که تزار پتر بزرگ انجام داد، این کشور به یک امپراطوری پهناور و نیرومند بدل شد. در سال ۱۹۱۷ م انقلاب کمونیستی در این کشور رخ داد و نام کشور به «اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی» تغییر یافت. روسیه با عنوان جمهوری فدراتیو روسیه شوروی، مهم ترین و بزرگ ترین جمهوری در اتحاد جماهیر شوروی بود. در سال ۱۹۹۱ م، شوروی پس از جنگ سردی طولانی با غرب فروپاشید و فدراسیون روسیه و دوازده جمهوری دیگر جانشین آن شدند. این سرزمین در طول تاریخ خود بخش هایی از کشورهای مختلف از جمله شمال ایران در زمان امپراطوری و مناطقی از اطراف دریای بالتیک پس از جنگ جهانی دوم در دوره شوروی را به وسعت جغرافیایی اش افزوده است. رهبران شوروی بویژه پس از جنگ جهانی دوم، قدرت زیادی پیدا کرده و با همکاری برخی کشورها، بلوک شرق را در مقابل بلوک غرب تا سال ۱۹۹۰ م کنترل کردند. در این زمان بود که پس از حدود ۷۰ سال، نظام کمونیستی قدرت سابق خود را از دست داد و فروپاشید. فدراسیون روسیه، بزرگ ترین و مهم ترین کشور باقی مانده از این فروپاشی است و جانشین شوروی در سازمان های مختلف بین المللی از جمله سازمان ملل متحد شد. روسیه دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد است. این کشور ۷۶ درصد از خاک و ۶۶ درصد از جمعیت اتحاد شوروی سابق را به خود اختصاص داده است. واحد پول روسیه روبل است. این کشور یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل، عضو گروه هشت، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری شانگهای و کشورهای مستقل همسود است.
میدان سرخ نام میدانی مشهور در مرکز شهر مسکو پایتخت روسیه است. بسیاری از خیابان های اصلی مسکو به این میدان منتهی می شوند. کلیسای جامع سنت باسیل، موزه دولتی تاریخ روسیه، آرامگاه لنین، آرامگاه دیوار کرملین، کلیسای کازان و مرکز تجاری گوم در میدان سرخ قرار دارند. همچنین کاخ کرملین-اقامتگاه رسمی رئیس جمهور روسیه-در نزدیکی این میدان واقع شده است. میدان سرخ نقطه مرکزی شهر مسکو به حساب می آید، چرا که طراحی و معماری شهری بصورت دایره و حول مرکز یک نقطه گسترش یافته که همین میدان است. علاوه بر جاذبه گردشگری، میدان سرخ محل اجرای کنسرت های بسیار بزرگ است. رژه روز پیروزی که یکی از مهم ترین جشن های ملی روسیه محسوب می شود، هر ساله در این میدان با شکوه خاصی برگزار می گردد. این میدان و معماری بناهای آن به عنوان یک سایت میراث جهانی از طرف یونسکو محافظت می شود.
کلیسای جامع سنت باسیل یک کلیسای جامع در میدان سرخ مسکو واقع می باشد که به دستور ایوان مخوف ساخته شد. این کلیسا در مرکز شهر مسکو قرار داشت و بلندترین بنای اروپا تا سال ۱۶۰۰ میلادی بشمار می رفت. سازه اصلی «کلیسای تثلیث» و بعدها «کلیسای جامع تثلیث» است که هشت کلیسای دیگر دور آن هستند و کلیسای دهم نیز در سال ۱۵۸۸ م ساخته شد. این بنا در سال ۱۹۲۹ م، در راستای سکولاریزاسیون بطور کامل تبدیل به موزه شد و از سال ۱۹۹۰ م این بنا به همراه کاخ کرملین و میدان سرخ به عنوان یکی از میراث های جهانی یونسکو شناخته شد. گفته می شود ایوان مخوف چنان تحت تأثیر معماری این کلیسا قرار گرفت که دستور داد تا چشم های معمار آن-پوستنیک یاکلووف-را کور کنند تا دیگر نتواند بنایی به این زیبایی طراحی کند تا روزی رقیب این سازه نگردد.
کاخ بزرگ کرملین از سال ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۹ م در دوران امپراطور نیکلای اول و به دست گروهی از معماران روسی به سرپرستی کنستانتین تون در مسکو طراحی و بنا شد. مساحت کاخ ۲۵ هزار مترمربع به شکل مستطیل و دارای ۷۰۰ اتاق و یک حیاط است. ۵ تالار در این کاخ به نام های گئورگِوسکی، ولادیمیرسکی، الکساندرووسکی، آندرِیوسکی و یکاتِرینسکی خوانده می شوند که برای مهمانی های رسمی و دیدارهای دیپلماتیک از آن ها استفاده می شود. کرملین قدیمی ترین کاخ شهر مسکو است. برخی از ساختمان های آن در قرن دوازدهم میلادی ساخته شده اند. این بنا روزگاری دژ مستحکم تزارهای روسی بوده و درون دیوارهای اطراف آن، قصرها و کلیساهای باستانی با گنبدهای طلایی زیبایی ساخته شده است. کرملین در بیش تر تاریخ طولانی خود، مقر حکومتی روسیه بوده است. هم اکنون این کاخ اقامتگاه رسمی رئیس جمهور روسیه است و مقر تصمیم گیری های دولت روسیه است.
کاخ پترهوف در سن پترزبورگ، مجموعه عمارت ها و کاخ های مجلل مربوط به دودمان رومانوف است که به فرمان پتر کبیر و در پاسخ به ساخت کاخ ورسای توسط لوئی چهاردهم بنا شده اند. اصل بنا در سال ۱۷۰۹ م ساخته شده، اما پتر کبیر پس از بازدید از دربار سلطنتی در سال ۱۷۱۷ م به فکر گسترش آن افتاد. معمار ساختمان بین سال های ۱۷۱۴ و ۱۷۲۸ م دومنیکو ترتزینی بود. کاخ پترهوف در زمینی به مساحت ۱۱۰ هکتار بنا شده است. سایر عمارت های کاخ پتروف شامل مون پِلیسر، مارلی، هرمیتاژ و کوتیج هستند. باغ کاخ پترهوف در سده های ۱۷ و ۱۸ میلادی گسترش یافت. این باغ در ضلع جنوبی سواحل خلیج فنلاند و در منطقه فدرال سن پترزبورگ واقع شده است و به دو بخش باغ بالا و باغ پایین تقسیم شده که کاخ اصلی در بین این دو باغ قرار گرفته است. تندیس های برنزی منحصر بفرد و آب نماهای طبقاتی و پله ای محوطه کاخ اصلی از دیدنی ترین بخش های کاخ پترهوف هستند. مساحت باغ های کاخ نیمفنبورگ در حدود ۲۰۰ هکتار است و سه عمارت به نام‌های پاگودنبورگ، بسادنبورگ و آمالینبورگ در آن واقع شده اند. آب نماهای کاخ پترهوف بدون نیاز به پمپ کار می کنند. برای ایجاد این سامانه تأمین آب، مجموعه ای از کانال ها به طول ۶۳ کیلومتر (۳۹ مایل) در باغ این کاخ تدارک دیده شده است. مجموعه عمارت ها و کاخ های پترهوف به عنوان بخشی از میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند.
موزه ارمیتاژ، آرمیتاژ یا هِرمیتاژ واقع در سن پترزبورگ، با ۳ میلیون اثر هنری (که البته همه بطور هم زمان نمایش داده نمی شوند)، یکی از بزرگ ترین موزه های جهان و از قدیمی ترین نگارخانه های هنری و موزه های تاریخ و فرهنگ بشری در جهان است. مجموعه عظیم ارمیتاژ در چهار بنا به نمایش گذاشته شده است. بنای اصلی کاخ زمستانی نام دارد و در گذشته محل سکونت رسمی تزارهای روسیه بوده است. موزه ارمیتاژ شعبه هایی بین المللی در آمستردام، لندن و لاس وگاس نیز دارد. از جمله هنرمندانی که آثارشان نقاط قوت مجموعه هنر غرب در موزه ارمیتاژ هستند، می توان به میکل آنژ، لئوناردو داوینچی، پیتر پل روبنس، آنتونی فان دیک، رامبرانت، آگوست رودن، کلود مونه، پل سزان، ونسان ون گوگ، پل گوگن و پابلو پیکاسو اشاره کرد. البته این موزه مجموعه آثار متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به نشان ها، لباس ها و جواهرات سلطنتی، مجموعه متنوعی از جواهرات ساخته فابرژه و بزرگ ترین کلکسیون موجود در جهان از طلای باستانی متعلق به اروپای شرقی و آسیای غربی اشاره کرد.
کلیسای ناجی در خون یک کلیسای ارتدوکس روسی واقع در سن پترزبورگ می باشد و عملیات ساخت و ساز آن در ۱۹۰۷ م به پایان رسید که این بنا به سبک ملی گرایی رمانتیک و معماری احیاگری روسی طراحی شده است.
تپه های اسپرو یا همان اسپرو هیلز در سمت راست رودخانه مسکو قرار دارد و با ۲۲۰ متر ارتفاع از سطح دریا، یکی از مرتفع ترین مکان های مسکو به حساب می آید. این جا مکانی است که در آن می توانید چشم انداز زیبایی بر شهر مسکو داشته و از دید پانورما لذت ببرید. مسکو یکی از سَرسبزترین شهرهای دنیا است و در محدوده شهری آن بیش از ۱۰۰ پارک وجود دارد. اما شاید یکی از جذاب ترین پارک های این شهر تپه های اسپرو باشد، پارکی خوش آب و هوا و خوش منظره با جاذبه های تاریخی و البته چشم اندازهای تماشایی از شهر! این تپه یکی از معروف ترین پارک های مسکو است و به هفت تپه مسکو معروف است، تپه ای سَرسبز در کنار رودخانه با سکوی تماشا و پیاده روهای خوش منظره که رویایی ترین چشم اندازهای شهر را به شما هدیه می دهد. تپه اسپرو در بین سال های ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۱ م به پارک لنین معروف بود اما نامش در دهه ۱۹۹۰ میلادی به اسپرو تغییر پیدا کرد. دلیل این که به این تپه ها اسپرو می گویند وجود روستایی به همین نام در نزدیکی این تپه است. با ایستادن بر روی سکوی تپه تقریباً همه بخش های مرکزی مسکو را می توانید تماشا کنید.
کاخ کاترین قصر تابستانی متعلق به کاترین اول-همسر پتر کبیر-ساخته شده توسط ناظامیک یکی از دیدنی‌های سن پترزبورگ و جاذبه های روسیه در محلی به نام تزار سکویه سلو به معنی دهکده تزارها قرار دارد. این منطقه تا قرن هجدهم میلادی در اشغال کشور سوئد قرار داشت و پس از پیروزی روسیه بر ارتش سوئد باز پس گرفته شد. این عمارت منحصر بفرد که به جرئت می توان آن را مجلل ترین و با شکوه ترین بنای شهر سن پترزبورگ نامید، یکی از آثار گردشگری خارق العاده دنیا محسوب می شود. نمادی کامل از جاه طلبی های خاندان سلطنتی روسیه که از حیث ارزش آثار هنری و زیبایی منحصر بفرد آثار شاخصی مانند کاخ ورسای در فرانسه را پشت سر گذاشته است. قصر باشکوه کاترین، گالری کامرون، پارک زیبای کاترین همراه با دریاچه مصنوعی آن، قصر و پارک الکساندر از جمله مهم ترین قسمت های این محل هستند.
کلیسای تثلیث یا ترنیتی یک بنای سفید و آجری رنگ است که گنبدهای سبز رنگی بر فراز خود دارد. این کلیسا نمونه ای عالی از باروک روسی بشمار می رود و در دهه 1630 میلادی ساخته شده است. سازنده این کلیسا شخصی به نام گریگوری نیکیتنیکوف بود که از بازرگانان ثروتمند آن دوران بشمار می آمد. گذشته از زیبایی چشم نواز نمای این کلیسا، درون آن نیز مزین به نقاشی های بسیار خیره کننده ای است که جذابیت این بنا را دو چندان می کنند. در سال 1920 م این کلیسا بسته شد و بعدها فعالیت خود را به عنوان یک موزه ادامه داد، اما در سال 1991 م تصمیم بر این شد که این بنا به عنوان یک کلیسای ارتدکس کار خود را ادامه دهد.
کاخ زمستانی نام قصری در شهر سن پترزبورگ است که از سال ۱۷۳۲ م تا سال ۱۹۱۷ م که سال سقوط تزارها بود، محل سکونت تزارهای روسیه بوده است. ساخت این کاخ در فاصله سال های ۱۷۵۴ تا ۱۷۶۲ م و به دستور ملکه الیزابت-دختر پتر کبیر-صورت گرفت. گفته می شود که این کاخ دارای ۱۵۰۰ اتاق، ۱۷۸۶ درب و ۱۹۴۵ پنجره است. نمای اصلی این کاخ ۱۵۰ متر طول و ۳۰ متر ارتفاع دارد. طبقه همکف عمدتاً محل قرارگیری دفترهای اداری و داخلی است، حال آن که طبقه دوم بطور عمده محل استقرار مقامات عالی رتبه است. اتاق های اصلی و محل سکونت امپراطور در طبقه نخست بود.
آرامگاه لنین که در میدان سرخ واقع در مرکز شهر مسکو قرار دارد، آرامگاه اولین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، ولادیمیر لنین است. جسد او از سال ۱۹۲۴ م در این مکان بصورت مومیایی شده نگهداری می شود. جسد لنین را پس از مرگ مومیائی کرده در زیر بقعه موسوم به قبر سرخ در خارج کاخ کرملین گذاشتند و همه روزه زیارتگاه مورد احترام هزاران نفر از معتقدان و پیروان وی می گشت. نقش صورت وی به ضمیمه نقش صورت مارکس و انگلس نیز بر روی هزاران هزار پرچم (شبیه سه گانه مقدس در مسیح) به عنوان "یک سه گانه غیرقابل اعتراض نوین رستگاری" درآمده بود. این آرامگاه هنوز هم تحت تدابیر امنیتی قرار دارد، هرچند گارد حفاظتی بصورت نامشخص از این مکان محافظت می نماید. این آرامگاه هر روز از ساعت ده صبح تا ساعت یک بعد از ظهر به غیر از دوشنبه ها و جمعه ها برای بازدید عموم باز است. هنوز هم برای دیدن بدن لنین، صف های طولانی در این میدان تشکیل می شود. دیدن از این محل رایگان است. بازدیدکنندگان هنگامی که به مقبره می رسند، باید ادای احترام کنند؛ عکاسی و فیلم برداری نیز در این مکان ممنوع است. فضای مقبره تقریباً تاریک است و فقط جنازه توسط نوری روشن شده است. تا قبل از سال ۱۹۹۱ م جنازه لنین در فضای بازی قابل مشاهده بود ولی در آن سال فردی بر روی جنازه اسید پاشید. پس از آن و پس از دو سال مرمت، جنازه را درون حفاظی شیشه ای قرار دادند. معمولاً هر ۱۸ ماه یک بار برای جلوگیری از تجزیه جسد، جنازه لنین را به منظور انجام عملیات بیوشیمیایی لازم از آرامگاه خارج می کنند. در سال های ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۱ م جنازه استالین نیز در کنار لنین قرار داشت که سال ۱۹۶۱ م از مقبره خارج و در بیرون از مقبره دفن گردید.
صومعه نووودویچی احتمالاً مشهورترین صومعه مسکو است. بَر خلاف دیگر صومعه های مسکو، این صومعه از سده هفدهم میلادی تاکنون دست نخورده باقی مانده است. در سال ۲۰۰۴ م این صومعه به عنوان یکی از میراث های جهانی یونسکو در روسیه ثبت شد.
موزه دولتی روسیه به نام «موزه اعلاحضرت الکساندر سوم»، بزرگ ترین مرکز نگهداری هنرهای زیبا در سن پترزبورگ است. همچنین این موزه، بزرگ ترین موزه در کل کشور روسیه است. می توان از موزه دولتی روسیه به عنوان گنجینه ای در قلب تاریخی سن پترزبورگ نام برد، موزه ای که از بزرگ ترین مجموعه هنری روسیه در مجموعه ای شگرف با معماری منحصر بفرد محافظت می کند. این موزه در ۱۳ آوریل ۱۸۹۵ م در پی فرمانروایی نیکلای دوم برای یادبود پدرش-الکساندر سوم-تأسیس شد. آثار هنری موجود در موزه از کارهای هنری موجود در موزه ارمیتاژ، کاخ الکساندر و آکادمی سلطنتی هنر بود. پس از انقلاب ۱۹۱۷ م روسیه بسیاری از مجموعه های شخصی، ملی اعلام شد و به موزه دولتی روسیه منتقل شد که از آن جمله می توان به مربع سیاه کازیمیر ماله ویچ اشاره کرد. ساختمان موزه کاخی است که در ۱۸۱۹ تا ۱۸۲۵ م ساخته شد. معماری این کاخ به دلیل داشتن سالن های رقص (باله) فراوان مشهور است. در معماری این موزه به معماری ایتالیایی هم توجه شده است. امروزه این موزه مجموعه ای متشکل از بیش از ۴۰۰ هزار اثر هنری از هنرمندان روسی را در دل خود جای داده و محلی دوست داشتنی و محبوب در بین علاقه مندان به هنر بشمار می رود. این موزه میزبان یکی از جالب ترین نمایشگاه های دائمی موزه دولتی روسیه و دو مجموعه موقتی است.
کاخ پتروسکی یا کاخ پتروف، کاخی است که در خیابان لنینگرادسکی مسکو واقع شده است و در سال ۱۷۸۰ م به دستور کاترین کبیر تأسیس شد. در دهه ۱۷۷۰ میلادی، کاترین بزرگ خواستار ساختن کاخ جدید شد. او معمار احیا کننده سبک های قدیمی-ماتوی کازاکوف-را استخدام کرد. ساخت و ساز در سال ۱۷۷۶ م آغاز شد و کاخ در ۳ نوامبر ۱۷۸۰ م افتتاح شد، اما ساخت و ساز تا سال ۱۷۸۲ م ادامه یافت. کاترین در سال ۱۷۸۵ م فقط یک بار از کاخ بازدید کرد. در سال ۱۸۱۲ م، ناپلئون بطور خلاصه برای فرار از آتش سوزی ۱۸۱۲ م در مسکو به این کاخ پناه برد.
