مسکو پایتخت و پُرجمعیت ترین شهر در کشور روسیه است که این شهر پُرجمعیت ترین شهر در قاره اروپا و یازدهمین شهر پُرجمعیت در جهان است. این شهر در کنار رودخانه مسکو و در ناحیه فدرالی مرکزی قرار دارد و در روسیه اروپایی واقع شده است. این شهر از مهم ترین مراکز سیاسی، اقتصادی، مذهبی، تاریخی، مالی، آموزشی و ترابری فدراسیون روسیه و اروپا بشمار می آید. کاخ کرملین، قلعه ای باستانی در این شهر است که محل زندگی رئیس جمهور روسیه و استقرار قوه مجریه این کشور است. این شهر در دوران اتحاد جماهیر شوروی نیز پایتخت آن کشور بود. چهار فرودگاه بین المللی، نُه ایستگاه راه آهن و مترو مسکو که یکی از عمیق ترین تونل های دنیا است، در این شهر قرار دارند. مترو مسکو با ۲۲۳ ایستگاه پس از مترو توکیو، بیش ترین مسافران را در بین سیستم های مترو دنیا جابجا می کند. کلان شهر مسکو از نظر دارا بودن مؤسسات علمی، ورزشی و آموزشی از رتبه خوبی در سطح جهان برخوردار است، بطوری که بیش ترین امکانات ورزشی را در کل جهان به خود اختصاص داده است. مسکو یکی از دوازده شهر قهرمان به حساب می آید که عنوانی افتخاری برای شهرهایی است که در زمان شوروی و به هنگام وقوع جنگ جهانی دوم، مردمانش فداکاری ها و جان فشانی های بسیاری از خود نشان دادند. نام مسکو برگرفته از نام رود موسکوا است. در روسی قدیم آن را گرات ماسکوف به معنای شهرِ کنارِ [رودِ] مسکو می گفتند. مسکو دارای اقلیم قاره ای مرطوب با زمستان هایی طولانی و سرد و تابستان هایی کوتاه و گرم می باشد. مسکو چهار فصل سال را دارا است گر چه زمستان اغلب طولانی و دیگر فصول کوتاه تر هستند.
میدان سرخ نام میدانی مشهور در مرکز شهر مسکو پایتخت روسیه است. بسیاری از خیابان های اصلی مسکو به این میدان منتهی می شوند. کلیسای جامع سنت باسیل، موزه دولتی تاریخ روسیه، آرامگاه لنین، آرامگاه دیوار کرملین، کلیسای کازان و مرکز تجاری گوم در میدان سرخ قرار دارند. همچنین کاخ کرملین-اقامتگاه رسمی رئیس جمهور روسیه-در نزدیکی این میدان واقع شده است. میدان سرخ نقطه مرکزی شهر مسکو به حساب می آید، چرا که طراحی و معماری شهری بصورت دایره و حول مرکز یک نقطه گسترش یافته که همین میدان است. علاوه بر جاذبه گردشگری، میدان سرخ محل اجرای کنسرت های بسیار بزرگ است. رژه روز پیروزی که یکی از مهم ترین جشن های ملی روسیه محسوب می شود، هر ساله در این میدان با شکوه خاصی برگزار می گردد. این میدان و معماری بناهای آن به عنوان یک سایت میراث جهانی از طرف یونسکو محافظت می شود.
کلیسای جامع سنت باسیل یک کلیسای جامع در میدان سرخ مسکو واقع می باشد که به دستور ایوان مخوف ساخته شد. این کلیسا در مرکز شهر مسکو قرار داشت و بلندترین بنای اروپا تا سال ۱۶۰۰ میلادی بشمار می رفت. سازه اصلی «کلیسای تثلیث» و بعدها «کلیسای جامع تثلیث» است که هشت کلیسای دیگر دور آن هستند و کلیسای دهم نیز در سال ۱۵۸۸ م ساخته شد. این بنا در سال ۱۹۲۹ م، در راستای سکولاریزاسیون بطور کامل تبدیل به موزه شد و از سال ۱۹۹۰ م این بنا به همراه کاخ کرملین و میدان سرخ به عنوان یکی از میراث های جهانی یونسکو شناخته شد. گفته می شود ایوان مخوف چنان تحت تأثیر معماری این کلیسا قرار گرفت که دستور داد تا چشم های معمار آن-پوستنیک یاکلووف-را کور کنند تا دیگر نتواند بنایی به این زیبایی طراحی کند تا روزی رقیب این سازه نگردد.
کاخ بزرگ کرملین از سال ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۹ م در دوران امپراطور نیکلای اول و به دست گروهی از معماران روسی به سرپرستی کنستانتین تون در مسکو طراحی و بنا شد. مساحت کاخ ۲۵ هزار مترمربع به شکل مستطیل و دارای ۷۰۰ اتاق و یک حیاط است. ۵ تالار در این کاخ به نام های گئورگِوسکی، ولادیمیرسکی، الکساندرووسکی، آندرِیوسکی و یکاتِرینسکی خوانده می شوند که برای مهمانی های رسمی و دیدارهای دیپلماتیک از آن ها استفاده می شود. کرملین قدیمی ترین کاخ شهر مسکو است. برخی از ساختمان های آن در قرن دوازدهم میلادی ساخته شده اند. این بنا روزگاری دژ مستحکم تزارهای روسی بوده و درون دیوارهای اطراف آن، قصرها و کلیساهای باستانی با گنبدهای طلایی زیبایی ساخته شده است. کرملین در بیش تر تاریخ طولانی خود، مقر حکومتی روسیه بوده است. هم اکنون این کاخ اقامتگاه رسمی رئیس جمهور روسیه است و مقر تصمیم گیری های دولت روسیه است.
تپه های اسپرو یا همان اسپرو هیلز در سمت راست رودخانه مسکو قرار دارد و با ۲۲۰ متر ارتفاع از سطح دریا، یکی از مرتفع ترین مکان های مسکو به حساب می آید. این جا مکانی است که در آن می توانید چشم انداز زیبایی بر شهر مسکو داشته و از دید پانورما لذت ببرید. مسکو یکی از سَرسبزترین شهرهای دنیا است و در محدوده شهری آن بیش از ۱۰۰ پارک وجود دارد. اما شاید یکی از جذاب ترین پارک های این شهر تپه های اسپرو باشد، پارکی خوش آب و هوا و خوش منظره با جاذبه های تاریخی و البته چشم اندازهای تماشایی از شهر! این تپه یکی از معروف ترین پارک های مسکو است و به هفت تپه مسکو معروف است، تپه ای سَرسبز در کنار رودخانه با سکوی تماشا و پیاده روهای خوش منظره که رویایی ترین چشم اندازهای شهر را به شما هدیه می دهد. تپه اسپرو در بین سال های ۱۹۳۵ تا ۱۹۹۱ م به پارک لنین معروف بود اما نامش در دهه ۱۹۹۰ میلادی به اسپرو تغییر پیدا کرد. دلیل این که به این تپه ها اسپرو می گویند وجود روستایی به همین نام در نزدیکی این تپه است. با ایستادن بر روی سکوی تپه تقریباً همه بخش های مرکزی مسکو را می توانید تماشا کنید.
کلیسای تثلیث یا ترنیتی یک بنای سفید و آجری رنگ است که گنبدهای سبز رنگی بر فراز خود دارد. این کلیسا نمونه ای عالی از باروک روسی بشمار می رود و در دهه 1630 میلادی ساخته شده است. سازنده این کلیسا شخصی به نام گریگوری نیکیتنیکوف بود که از بازرگانان ثروتمند آن دوران بشمار می آمد. گذشته از زیبایی چشم نواز نمای این کلیسا، درون آن نیز مزین به نقاشی های بسیار خیره کننده ای است که جذابیت این بنا را دو چندان می کنند. در سال 1920 م این کلیسا بسته شد و بعدها فعالیت خود را به عنوان یک موزه ادامه داد، اما در سال 1991 م تصمیم بر این شد که این بنا به عنوان یک کلیسای ارتدکس کار خود را ادامه دهد.
آرامگاه لنین که در میدان سرخ واقع در مرکز شهر مسکو قرار دارد، آرامگاه اولین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، ولادیمیر لنین است. جسد او از سال ۱۹۲۴ م در این مکان بصورت مومیایی شده نگهداری می شود. جسد لنین را پس از مرگ مومیائی کرده در زیر بقعه موسوم به قبر سرخ در خارج کاخ کرملین گذاشتند و همه روزه زیارتگاه مورد احترام هزاران نفر از معتقدان و پیروان وی می گشت. نقش صورت وی به ضمیمه نقش صورت مارکس و انگلس نیز بر روی هزاران هزار پرچم (شبیه سه گانه مقدس در مسیح) به عنوان "یک سه گانه غیرقابل اعتراض نوین رستگاری" درآمده بود. این آرامگاه هنوز هم تحت تدابیر امنیتی قرار دارد، هرچند گارد حفاظتی بصورت نامشخص از این مکان محافظت می نماید. این آرامگاه هر روز از ساعت ده صبح تا ساعت یک بعد از ظهر به غیر از دوشنبه ها و جمعه ها برای بازدید عموم باز است. هنوز هم برای دیدن بدن لنین، صف های طولانی در این میدان تشکیل می شود. دیدن از این محل رایگان است. بازدیدکنندگان هنگامی که به مقبره می رسند، باید ادای احترام کنند؛ عکاسی و فیلم برداری نیز در این مکان ممنوع است. فضای مقبره تقریباً تاریک است و فقط جنازه توسط نوری روشن شده است. تا قبل از سال ۱۹۹۱ م جنازه لنین در فضای بازی قابل مشاهده بود ولی در آن سال فردی بر روی جنازه اسید پاشید. پس از آن و پس از دو سال مرمت، جنازه را درون حفاظی شیشه ای قرار دادند. معمولاً هر ۱۸ ماه یک بار برای جلوگیری از تجزیه جسد، جنازه لنین را به منظور انجام عملیات بیوشیمیایی لازم از آرامگاه خارج می کنند. در سال های ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۱ م جنازه استالین نیز در کنار لنین قرار داشت که سال ۱۹۶۱ م از مقبره خارج و در بیرون از مقبره دفن گردید.
صومعه نووودویچی احتمالاً مشهورترین صومعه مسکو است. بَر خلاف دیگر صومعه های مسکو، این صومعه از سده هفدهم میلادی تاکنون دست نخورده باقی مانده است. در سال ۲۰۰۴ م این صومعه به عنوان یکی از میراث های جهانی یونسکو در روسیه ثبت شد.
کاخ پتروسکی یا کاخ پتروف، کاخی است که در خیابان لنینگرادسکی مسکو واقع شده است و در سال ۱۷۸۰ م به دستور کاترین کبیر تأسیس شد. در دهه ۱۷۷۰ میلادی، کاترین بزرگ خواستار ساختن کاخ جدید شد. او معمار احیا کننده سبک های قدیمی-ماتوی کازاکوف-را استخدام کرد. ساخت و ساز در سال ۱۷۷۶ م آغاز شد و کاخ در ۳ نوامبر ۱۷۸۰ م افتتاح شد، اما ساخت و ساز تا سال ۱۷۸۲ م ادامه یافت. کاترین در سال ۱۷۸۵ م فقط یک بار از کاخ بازدید کرد. در سال ۱۸۱۲ م، ناپلئون بطور خلاصه برای فرار از آتش سوزی ۱۸۱۲ م در مسکو به این کاخ پناه برد.
باغ وحش مسکو با مساحت ۲۱.۵ هکتار در سال ۱۸۶۴ م توسط پروفسورهای زیست شناس دانشگاه دولتی مسکو اس ای اسوو، کی اف رولژ و ای پی بوگدانف تأسیس شد. این باغ وحش در سال ۱۹۱۹ م ملی شد و مالکیت آن در سال ۱۹۲۲ م به مسکو منتقل شد. باغ وحش مسکو دارای بیش از ۶۵۰۰ جانور به نمایندگی از ۱۰۰۰ گونه جانوری می باشد.
قصر سنا یک منطقه مسکونی در روسیه است که در مسکو واقع شده است. ابتدا از سال ۱۷۷۶ تا ۱۷۸۷ م که ساخته شد، در اصل شعبه سنا حاکم مسکو-بالاترین رده قضایی و اداره قانونی امپریال روسیه-بود. در حال حاضر این محل برای ریاست جمهوری روسیه استفاده می شود و یک منطقه بسیار امن و محدود برای مردم است و فقط نمای جنوبی گوشه ای در مقابل کانون تزار دیده می شود.
یکی از دیدنی ترین باغ های مسکو باغ الکساندر است؛ باغی تماشایی با گُل های رنگارنگ و چمن زارها که چشم اندازی جذاب از کاخ کرملین دارد و یکی از پُر بازدیدترین جاذبه های مسکو است. این باغ به غیر از این که طبیعتی رنگارنگ را به نمایش گذاشته، جایی برای تماشای تاریخ است؛ در قسمت هایی از باغ، بناهای یادبودی بَر پا شده که یاد و خاطره بخشی از تاریخ مسکو را گرامی داشته است. باغ الکساندر در مرکز مسکو قرار دارد، محلی آرام با چمن زارهایی سَرسبز که در بین آن ها فواره ها و مجسمه های جذابی بَر پا شده و یکی از بهترین مکان ها برای تفریح و استراحت است. این باغ به معماری بناهای یادبود، تاریخ و همین طور گُل های رنگارنگش معروف است و در واقع بنای یادبودی برای پیروزی های روسیه و کسانی است که در دو جنگ جهانی و جنگ سال ۱۸۱۲ م به همراه ناپلئون کشته شدند. بعد از جنگ های ناپلئون، تزار الکساندر اول به یکی از معروف ترین معمارهای آن زمان دستور داد تا آن قسمت های شهر که توسط نیروهای فرانسوی ویران شده را بازسازی کند و البته باغی زیبا برای یادبود این جنگ بسازند. در همان زمان و در فاصله سال های ۱۸۱۹ تا ۱۸۲۳ م این باغ طراحی شد تا جایی باشد برای بزرگداشت پیروزی های روسیه و همین طور کسانی که در جنگ ها کشته شدند. باغ الکساندر نماینده تاریخ مسکو است و گردشگران معمولاً بازدید از آن را از دست نمی دهند و یکی از اولین پارک های عمومی و شهری مسکو است و از سه باغ جداگانه باغ بالایی، باغ میانی، باغ پایینی که همگی در امتداد دیواره بخش های غربی کاخ کرملین کشیده شده اند تشکیل شده است.
کلیسای عروج یا اسنشن، سازه ای باشکوه است که در سال 1532 م به دستور پرنس واسیلی سوم در شهر مسکو ساخته شد. این کلیسا اولین نمونه ساختمان های چوبی با سقف خیمه ای محسوب می شود که در زیر سازی آن از سنگ و آجر استفاده شده است. کلیسای عروج فضای داخلی کوچکی دارد، اما این مسأله چیزی از شکوه و زیبایی آن کم نمی کند. این سازه تحسین کارشناسان بین المللی را نیز برانگیخته است و نامش به عنوان یک گنجینه باارزش از معماری در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. دیوارهای این بنا 2.5 تا 3 متر ضخامت دارند و سقف 41 متری آن هر چشمی را به خود خیره می کند. این بنا به راستی شاهکار معماری روسیه و جهان است.
تزار توپی منحصر بفرد و بسیار بزرگ است که بصورت نمادین و توسط روسیه ساخته شده است. طول توپ ۵.۹۴ متر است. این جنگ افزار در سال ۱۵۸۶ م توسط آندری چوخوف ریخته گری شد. این توپ یکی از جاذبه های گردشگری در مسکو است و در کاخ کرملین برای نمایش در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. این توپ یک جنگ افزار نمادین است و هرگز در جنگی مورد استفاده قرار نگرفته است.
موزه دولتی هنرهای زیبای پوشکین غنی ترین موزه هنر اروپایی در مسکو است. ساخت این موزه با معماری رومن کلین و ولادیمیر شوخوف از سال ۱۸۹۸ م شروع و تا سال ۱۹۱۲ م ادامه داشت. موزه هنرهای زیبا در بدو تأسیس به افتخار الکساندر سوم-تزار روسیه-به نام وی نام گذاری شد. پس از انقلاب ۱۹۱۷ م روسیه و سقوط دودمان رومانوف، تا سال 1923 م نام موزه به موزه هنر دانشگاه مسکو تغییر یافت و نهایتاً در سال ۱۹۳۷ م، دولت روسیه نام موزه را به افتخار صدمین سال درگذشت الکساندر پوشکین به نام کنونی تغییر داد. موزه پوشکین دارای یکی از با ارزش ترین مجموعه های هنر از نقاشانی چون ساندرو بوتیچلی، لوکاس کراناخ پدر، رامبرانت، رافائل، ادگار دگا، پل سزان، پل گوگن، پیر آگوست رنوآر، تئودور روسو، آنری دو تولوز-لوترک، آندره دورن، کامی پیسارو، وَنسان وَن گوگ و پابلو پیکاسو است.
کلیسایی در قلب شهر مسکو و در مجموعه کرملین به نام کلیسای جامع آرچ انجل قرار دارد. کلیسای جامع آرچ انجل که با نام کلیسای جامع فرشته بزرگ هم یاد می شود، دارای چهار گنبد کوچک و یک گنبد بزرگ طلایی است که بر فراز آن نیز خودنمایی می کند. این گنبد بزرگ نمادی از عیسی مسیح و چهار یارش که مبلغ دین مسیحیت بوده اند نیز می باشد. در نمای اصلی ساختمان کلیسا از اشکال نیم دایره ای نیز استفاده شده و تزئینات به کار رفته در آن الهام گرفته از سبک رنسانس ایتالیا می باشد.
پارک مرکزی فرهنگ و اوقات فراغت گورکی یک بوستان تفریحی در مسکو است و به افتخار ماکسیم گورکی نام گذاری شده است و در سال ۱۹۲۸ م بازگشایی شد. این پارک در کنار رود مسکو قرار دارد. بنای این پارک را کنستانتین ملنیکوف-معمار معروف شوروی-گذاشت.
کتابخانه ایالتی روسیه کتابخانه ملی روسیه است که در مسکو واقع شده است. این کتابخانه بزرگ ترین کتابخانه کشور و چهارمین کتابخانه بزرگ در دنیا است که ۱۷.۵ میلیون جلد کتاب دارد که تا سال ۱۹۲۵ م نام آن ولادیمیر لنین کتابخانه ایالتی USSR بود و در سال ۱۹۹۲ م نام آن کتابخانه ایالتی روسیه شد. این کتابخانه ۲۷۵ کیلومتر قفسه و بیش از ۴۳ میلیون آیتم دارد که شامل ۱۷ میلیون کتاب و ۱۳ میلیون ژورنال و ۳۵۰ هزار منبع موسیقی و ۱۵۰ هزار نقشه و سایر موارد می باشد. آیتم های موجود در این کتابخانه به ۲۴۷ زبان دنیا می باشند که منابع خارجی آن حدود ۲۹ درصد از کل منابع کتابخانه را شامل می شوند. بین سال های ۱۹۲۲ تا ۱۹۹۱ م حداقل یک کپی از هر کتاب چاپ شده در زمان اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به کتابخانه اهدا می شد که در دیگر کشورها نیز چنین می کنند.
یکی از میدان های بسیار زیبا و اصلی شهر مسکو، میدان مانژ است. در این میدان در کنار یکدیگر چندین موزه مختلف قرار گرفته است. از لحاظ بصری، میدان مانژ شبیه به یک مثلث است که در هر گوشه آن یک جاذبه دیدنی قرار گرفته است. این میدان یکی از میادین مهم مسکو است که در پشت باغ کرملین و بسیاری از دیگر جاذبه های مسکو قرار گرفته است. بر اساس متون و اسناد تاریخی شهر مسکو، این میدان زیبا بین سال های ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۸ م ساخته شده است. استفاده معمولی که از این میدان می شده، برای رژه های نظامی و یا برگزاری جشن های پیروزی بوده است. قبل تَرها مردم مسکو برای بَر پا کردن نمایشگاه های خیابانی از این میدان اصلی استفاده می کرده اند. یکی از نکات مثبت این میدان این است که میدان مانژ به قدری بزرگ و جادار است که عابرین به راحتی و با فضای کامل می توانند در این میدان رفت و آمد نمایند. میدان مانژ، میدان سرخ را به خیابان بسیار شلوغ و پُر رفت و آمد تورسکایا متصل می نماید. درباره شکل گیری میدان مانژ در مسکو باید بگوییم که این میدان زیبا، قبل تَرها تنها خیابان و میدانی مثل همه دیگر مناطق مسکو بود. این میدان حتی نام امروزش را از ساختمان مسکو مانژ که قبلاً یکی از دفاتر اصلی دانشگاه دولتی مسکو بوده، وام گرفته است. میدان مانژ از آن رو یکی از زیباترین میادین اروپایی است که اطرافش پُر از تزئینات شهری مختلف و گوناگون است. از باغ های کوچک و محوطه های گُل کاری شده گرفته تا مجسمه ها و فواره های آب که با الهام از شخصیت های معروف درتاریخ روسیه تزئین شده اند.
موزه تساریتسنو که بصورت سریتینو تلفظ می شود، یکی از موزه هایی است که با بازدید از آن علاوه بر تماشای موزه می توانید از پارک تساریتسنو نیز دیدن کنید. این مکان مجموعه ای از کاخ های سلطنتی یکی از خانواده های اشرافی قرن شانزدهم میلادی بوده که امروزه به شکل موزه در آمده است. بد نیست بدانید که تساریتسنو از سال ۱۹۸۴ م به عنوان موزه معرفی شد. این موزه بسیار زیبا را در سال های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ م بصورت گسترده ای بازسازی و مرمت کردند که در طی همین بازسازی ها برخی تزیینات اضافی به سقف ها، داخل اتاق ها و محوطه باغ اضافه شد و زیبایی و چهره ساختمان های این مجموعه را دو چندان کرد. در زمان هایی از سال، در این کاخ موزه گروه های موسیقی به اجرای کنسرت می پردازند و همین موضوع می تواند گشت و گذارتان را در این مکان جذاب تر کند.
در موزه یادبود فضانوردی اشیایی را در معرض نمایش قرار داده اند که به اکتشاف های فضانوردان مربوط می شود. روسیه از دیرباز از نظر علوم هوافضا از ابرقدرت های جهان بوده است، به همین دلیل در این موزه تلاش شده تا مدل ها و ابزارهایی که برای کشف دنیای ماورایی آسمان ها استفاده شده در معرض دید عموم قرار بگیرند. اگر این موزه را برای بازدید انتخاب کنید می توانید با افراد ماجراجو و کنجکاوی آشنا شوید که از کیلومترها دورتر به روسیه آمده اند تا از نزدیک پیشرفت تجهیزات هوافضایی این کشور را ببینند.
کلیسای ولادت مسیح در محله پوتنیکی، ساختاری منحصر بفرد در میان سازه های مذهبی مسکو دارد و آخرین کلیسایی است که با سقف خیمه شکل در روسیه ساخته شد. شش سقف خیمه ای بر روی این سازه دیده می شود و ترکیبی غیر متعارف را به نمایش گذاشته اند. ظاهر سپید این بنا جلوه ای خاص به آن بخشیده است و بسیار جلب توجه می کند. گنبدهای کوچک بر فراز این کلیسا، زیبایی آن را دو چندان می کنند و گردشگران را به این محل می کشانند. دستور ساخت کلیسای ولادت مسیح را الکسی میخایلویچ رومانوو-یکی از تزارهای روسیه-در سال 1649 م صادر کرده است.
گورکی پارک یک مرکز تفریحی، فرهنگی و نمایشگاهی است که بر کرانه رود مسکوا قرار دارد. یک پُل بر فراز رود مسکوا این پارک را به سوی دیگر رود متصل می کند. این پُل عریض تنها برای عابر پیاده قابل استفاده است. چیزی که این پُل را در ردیف پیشنهادات تریپ ادوایزر قرار داده، این است که عصرها در بخش شرقی این پُل مربیانی هستند که به رایگان برای زوج ها حرکات موزون آموزش می دهند.
کاخ آرخانگلسکوی در غرب مسکو قرار دارد که قدمت آن به قرن ۱۸ میلادی باز می گردد، بنای اصلی با معماری نئوکلاسیک توسط باغ های رسمی احاطه می شود. کاخ آرخانگلسکوی محل زندگی شاهزادگانی مانند شرمتوف و یوسوپوس بوده و زیبایی بی نظیرش آن را به یکی از بناهای متمایز در این منطقه تبدیل کرده است.