گشتول

پارک جنگلی شهید زارع، به علت مجاورت با تپه های جنگلی کم ارتفاع در دامنه رشته کوه البرز، بسیار زیبا و چشم گیر است. برای استفاده گردشگران نیز، دارای امکاناتی برای ماندن کوتاه مدت می باشد. این پارک، بهترین مکان برای کسانی است که می خواهند بصورت رایگان، شب اقامت داشته باشند. مساحت این پارک، هفتاد هکتار بوده و دارای تیپ درختی بلوط و انجیلی می باشد که در سال ١۳۴۴ ه.خ، جهت جلوگیری از انهدام جنگل و بازسازی و احیاء آن، با گونه های کاج تهران و زربین، جنگل کاری گردیده است.

مجموعه ای از بناهای تاریخی، مربوط به بقایای شهر قدیمی فرح آباد است که در کنار راه ساری-فرح آباد، داخل فرح آباد قرار دارد. این ابنیه، در زمان شاه عباس صفوی بنا شده و در آن زمان، بندری پُر رونق محسوب می شده است. در دوران صفوی، به دلیل رونق فراوان، به آن جا، دارالسرور و دارالسلطنه گفته می شد. بسیار از بناهای شهر قدیم فرح آباد، در طول تاریخ و به دلیل حمله روس ها، نابود شده اند. مسجد فرح آباد، مدرسه، بخشی از پُل شاه عباسی، دیواری متعلق به یک قصر و حمام دوره صفوی، از بناهای باقی مانده می باشند. کاخ جهان نما، که قصر شاه عباس محسوب می شده، در زمان صفویه، توسط قزاق ها، به آتش کشیده و بخشی از آن تخریب شد. بقایای این کاخ، در سمت شمالی مجموعه فرح آباد قرار دارد. این اثر، در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۵۵، با شماره ثبت ۱۳۷۶، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

مسجد فرح آباد، بخشی از مجموعه تاریخی فرح آباد است که در دوران صفویه، با سیاق معماری مکتب اصفهان، احداث گردیده است. مسجد، در زمینی مستطیل شکل، به ابعاد ۶۵ در ۷۵ متر قرار دارد. ساختمان مسجد، از آجر و ملاط آن، ساروج است. ساختمان، بصورت چهار ایوانی بنا شده و دارای سَر دَرِ ورودی بزرگی می باشد که همچون سایر مساجد دوره صفویه، در قسمت ورودی، ایوان ها و طاق نماها، مزین به کاشی های رنگارنگ است. در اطراف حیاط یا میان سرا، حجره های یک طبقه، برای درس طلاب دیده می شود که پیرامون حیاط را گرفته اند. گنبد شبستان جنوبی، از نوع دو پوش پیوسته است که آن را با آجر پوشانده اند. از مناره های مسجد، فقط پایه های آن باقی مانده است.

کاخ جهان نما، بخشی از مجموعه فرح آباد، ساخته شده در دوره شاه عباس صفوی است که به مرور زمان و پس از حمله قزاق ها، تخریب گردید. به دلیل استفاده از هنر شرق و غرب، به این نام نامیده شده است.

این برج، آرامگاه سلطان زین العابدین، فرزند میر بزرگ مرعشی آملی می باشد که در مجاورت امام زاده یحیی ساری واقع شده است. زین العابدین بن کمال الدین مرعشی آملی، یکی از شاهان مرعشیان طبرستان بود که پس از به قتل رساندن عبدالله، به حکومت رسید و پس از چندی نبرد با عبدالکریم بن عبدالله، سرانجام، با خوردن غذای سمی مادرش، در سال ٨٩۷ ه.ق کشته شد. ساختمان برج، متعلق به اواسط قرن نهم هجری قمری می باشد. ساختمان این برج، با ارتفاع حدود سی متر، از سه قسمت بدنه، گردنه و گنبد هرمی شکل هشت وجهی تشکیل شده است که تزیینات آجری آن به شیوه مقرنس کاری در بدنه و گردنه هر ضلع، به شکل زیبایی صورت گرفته و نظر هر بیننده ای را جلب می کند. این اثر، در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۱۳، با شماره ثبت ۲۱۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

قدمت حمام وزیری، به دوره قاجار بَر می گردد و از نظر نوع معماری، مصالح و ویژگی های ساختمانی، از ساختمان های دیدنی و مشهور مازندران محسوب می شود. حمام وزیری، با مساحتی در حدود ٢٠٠ متر مربع، دارای همه فضاهای لازم برای یک حمام سنتی از جمله ورودی، سربینه، راهروی انتقالی هوا، گرم خانه، خزینه های آب گرم و سرد، سرویس بهداشتی و تون می باشد. این حمام، در گذشته، در کنار خانه وزیری قرار داشت و روزگاری نیز، قسمتی از این خانه به شمار می آمده است و به همین دلیل، به حمام وزیری شهرت یافته است. این اثر، در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۶۲۶۹، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

خانه منوچهر خان کلبادی، مربوط به اواخر دوره قاجار است. عمارت منوچهرخان کلبادی، واقع در محله آب انبار نو، به دستور سردار جلیل-از امراء ارتش وقت-ساخته شد و بنام فرزند بزرگش-امیر نصرت شکوه نظام-به امیریه معروف شد. امیر نصرت، در جوانی فوت شد و سردار، بنا را به فرزند وی-منوچهر خان-بخشید. منوچهر خان کلبادی، که بعدها از ملاکین منطقه و زمانی نیز نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی بود، در سال ۱۳۶۲ ه.خ، دار فانی را وداع گفت و این بنا، در سال ۱۳۷۰ ه.خ، در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت. سبک معماری این ساختمان، از تکایای دوره قاجاری بَر گرفته شده و دو بخش اندرونی و بیرونی دارد. بنای اصلی این عمارت، در بخش اندرونی، در دو طبقه و یک زیر زمین احداث شده و هر طبقه، دارای یک شاه نشین و اتاق های دو طرفه است. شاه نشین طبقه دوم، از زیباترین اتاق های این عمارت است و جای جای آن، یاد آمدِ شیوه های هنرهای تزئینی دوره قاجاری است. مصالح ساختمانی این بنا، شامل چوب و آجر و بام آن، بصورت شیروانی و سفال پوش می باشد. این اثر، در تاریخ ۹ آبان ۱۳۷۷، با شماره ثبت ۲۱۴۸، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

باغ وحش ساری، که به پارک حیوانات معروف است، به عنوان اولین پارک پرندگان و حیوانات استان مازندران، در تابستان ١۳٨۶ ه.خ، با پنج گونه پرنده، رسماً شروع به فعالیت نمود. این پارک، در زمینی به مساحت حدود هجده هزار متر مربع، احداث و محوطه سازی شده است و دارای امکاناتی جهت رفاه بازدید کنندگان، شامل پارکینگ، فضای سبز و بوفه و کافی شاپ و سیستم روشنایی جهت بازدید شبانه و غیره می باشد.

این تالاب، یکی از مکان های دیدنی استان مازندران به شمار می آید. در این تالاب، پرندگان مختلفی از انواع گوناگون، چه مهاجر و چه بومی، زندگی می کنند. از ویژگی های مهم و زیبای این تالاب، می توان به گُل های نیلوفر آبی آن اشاره کرد که در فصل گُل دهی، جلوه ای بسیار زیبا را به این تالاب می دهد و زیبایی آن را دو چندان می کند.

اهالی مرز رود، پشت در پشت، معتقدند که امام زاده عبدالصالح (ع)، از نوادگان امام موسی کاظم (ع) می باشند. بنای امام زاده، برجی شاهکار و یادگار طبرستان قدیم است. بخش اصلی این بنا، گنبد رُک هشت ضلعی آن است. بنای امام زاده عبدالصالح (ع)، ابتدا بصورت یک آرامگاه برجی تک بوده است که بعدها، در زمان قاجار، اتاق مسجد را به آن اضافه کردند. بنا، دارای دو نمای دور و نمای نزدیک است. در برج های آرامگاهی، با افزایش ارتفاع بنا، از دور، عظمت فوق العاده ای دارد، اما از نزدیک، دیگر ارتفاع مثل قبل، خود نمایی نمی کند.

در این بوستان، که ۴۵ هکتار وسعت دارد، سه حوضچه بزرگ طبیعی وجود داشته که در یکی از آن ها، در مساحتی به میزان دو هکتار، گُل های زیبای نیلوفر آبی، توجه گردشگران را به خود جلب می کند. از دیگر جاذبه های طبیعی این بوستان، آب بندانی است که در آن، گونه های مختلف ماهی کپور، امور و فیتوفاک یا آزاد پرورشی تولید می شود که ساکنان مازندران و گردشگرانی که به این استان سَرسبز سفر می کنند، می توانند با تهیه یا صید این ماهیان، با دریافت مجوز از مدیریت بوستان، اقدام کنند. هشت جزیره بسیار کوچک در آب بندانِ این بوستان، بر زیبایی و جاذبه های گردشگری آن افزوده است. قرار گرفتن این مجموعه گردشگریِ جنگلی و آبی در میان دو تپه اطراف این منطقه، از دیگر جاذبه های دیدنی آن است.

عمارت فاضلی ساری، یکی از جاذبه های گردشگری ایران به حساب می آید. این عمارت زیبا، در محله آب انبار نو ساری واقع شده است و دارای دو عمارت مسکونی، متعلق به دوره قاجار و پهلوی است. در حال حاضر، خانه فاضلی ها، دارای کاربری خاصی نیست و بازدید برای عموم، آزاد است.

این بنا، با آجر و ملاط ساخته شده و مربوط به دوره افشاریه و یا زندیه است. گنبدی هلالی بر فراز آن قرار دارد و دریچه هایی نیز، برای تأمین روشنایی در آن تعبیه شده است. طرح آب انبار، مدور و با گنبدی هلالی است. این آب انبار، بر خلاف آب انبار‌های دیگر، علاوه بر درب ورودی اصلی، درب دیگری نیز در سمت شمالی دارد که در مواقع ضروری، به جهت لای روبی و تمیز کردن، از آن استفاده می شده است. این اثر، در تاریخ ۱ آبان ۱۳۵۳، با شماره ثبت ۱۰۰۵، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

این زیارتگاه، یکی از شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری است و به ارتفاعِ ۱۸ متری از سطح دریا، قرار گرفته است. بدنه اصلی بنا، هشت ضلعی و بر بالای اضلاع، قرنیس های سینه کفتری و بالای آن، کمربندی هشت ضلعی و بالای آن، گنبد هرمی شکل هشت ضلعی و بر نوک این بنا، یک قندیل طلا کاری واقع شده و ارتفاع این بنا، ۳۰ متر می باشد. این اثر، در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱، با شماره ثبت ۳۶۱، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

مسجد جامع ساری، مربوط به سده های اولیه دوران های تاریخی پس از اسلام-دوره قاجار است و در تاریخ ۸ اسفند ۱۳۷۷، با شماره ثبت ۲۲۷۲، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

به استناد شجره‌ نامه موجود، امام زاده یحیى (ع)، از فرزنداران امام موسى کاظم (ع) است. بنای بقعه، به شکل برج و نمای آن، آجری و ضریح آن، چهار گوش و از جنس فلز می باشد و داراى صندوق و درب نفیس چوبى است که از اهمیت هنرى و تاریخى برخوردار هستند. بنای امام زاده، برجی استوانه ای با گنبد هرمیِ ١۲ ضلعی، به ارتفاع حدود ١۷۷ متر است. هسته اصلی بنا، دارای پلان دایره شکل می باشد که حجم استوانه ای را بوجود آورده است. این اثر، در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۱۳، با شماره ثبت ۲۱۱، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

میدان ساعت، نام میدانی در مرکز شهر ساری می باشد. در سال ۱۳۵۵ ه.خ، ساخت میدان این برج آغاز شد و در نهایت، در سال ۱۳۵۷ ه.خ، پایان یافت. دانیال فلاحیان فر، طراح این برج می باشد. این میدان، دارای برجی با ساعت عقربه ای بزرگ و مجهز به صدای زنگ ناقوس است که در هنگام تغییر ساعات، به تعداد رقم ساعت آن لحظه، به صدا در می آمد و در سکوت شب های ساری، صدای ساعت ۱۲ شب، بدلیل تعداد بالای دفعات آن و نیز سکوت شب، تا دورترین خیابان های ساری شنیده می شد. در سال ١۳۸۰ ه.خ، ساعت زنگ دار این برج را، به علت اعتراض مردم ساری، قطع کردند.

پارک ملل ساری یا بوستان ملل، نام پارکی در حاشیه رود تجن، در داخل شهر ساری است. این پارک، بزرگ ترین مجموعه تفریحی-توریستی شمال کشور می باشد. فضای این مجموعه تفریحی، از دریاچه و فضای سبز تشکیل شده است. پارک ملل ساری، در زمینی به مساحت ۳۵ هکتار و به طول ۲ کیلومتر، دارای امکاناتی چون جزیره مصنوعی، پُل کابلی معلق، فضای سبز، وسایل ورزشی، مسیر پیاده رو و پیست دوچرخه سواری، جت اسکی، قایق، مکانی برای ماهی گیری، خانه سنتی و پارکینگ با ظرفیت ۲۰۰۰ خودرو می باشد. این مجموعه، به دلیل وجود پرچم تمام کشورهای جهان، پارک ملل نام گرفته است.

خانه سردار جلیل، مربوط به دوره قاجار است و متعلق به لطفعلی خان سردار جلیل (سالار مکرم)-از امرای با نفوذ ارتش وقت-بود. این اثر، در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰، با شماره ثبت ۵۴۰۱، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

خانه رمدانی، مربوط به دوره قاجار است و دو ساختمان و یک حیاط مرکزی دارد. بنای دو طبقه ای که در جلو قرار دارد، با سَر دری زیبا، در واقع نقش ورودی و هشتی بنا را ایفا می کند. این فضا، جهت استراحت مراجعه کنندگان و انجام اموری که نیاز به وارد شدن به خانه را نداشته، در نظر گرفته شده و اتاق های طبقه فوقانی، با تزئینات زیبای چوبی، پنجره های ارسی و نورگیرهای گچی، محل اسکان مهمانان بوده است. بنای دوم، که در پشت با یک فاصله قرار دارد، در دوره پهلوی اول، دست خوش تغییرات اساسی شده است. این اثر، در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴، با شماره ثبت ۱۲۵۴۹، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.

شاطر گنبد یا گنبد شاطر، یک بنای آرامگاهی و متعلق به قرن نهم هجری قمری می باشد. این بنا، چهار ضلعی بوده و از آجر و گچ ساخته شده است و برای احداث گنبد در داخل، چهار کنج بنا را، با چهار گوشواره چرک کرده و پایه ای هشت ضلعی، برای گنبد رک هشت وجهی احداث کرده اند و تزئینات این بنا، در محل اتصال ساقه به گنبد، شامل یک قطار قرنیز گچ کاری شده، سینه کفتری و بالای هر قرنیز، یک ردیف قرنیز نیمه بیضی می شود. این اثر، در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴، با شماره ثبت ۱۶۷۰، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.