گشتول

بنای موزه توس، در سال ۱۳۴۷ ه.خ، و با مساحتی حدود ۶۰۰ متر مربع، در ضلع غربی آرامگاه فردوسی، توسط مهندس هوشنگ سیحون، طراحی و به همت انجمن آثار ملی، ساخته شده است. این بنا، در ابتدا، با هدف ایجاد چای خانه سنتی و اجرای نقالی توسط نقالان شاهنامه، در نظر گرفته شده بود که به دلیل معرفی بهتر ارزش های فرهنگی و تاریخی توس و شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی و اثر جاوید و ماندگار او، شاهنامه، در سال ۱۳۶۱ ه.خ، به موزه، تغییر کاربری یافت. در سال ۱۳۸۴ ه.خ، به دلیل عدم تناسب فضاهای موجود با محتوای موزه، طرح کنونی، توسط مرحوم دکتر بهروز احمدی، زیر نظر اداره کل موزه های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، تهیه و اجرا گردید. اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه، با هدف معرفی شهر تاریخی توس، حکیم ابوالقاسم فردوسی و شاهنامه فردوسی، انتخاب شده است. هم اکنون در این موزه، اشیایی با مضامینی چون آثار سنگی دوران پیش از تاریخ مکشوفه از دشت توس و اطراف کشف رود، انواع شاهنامه، نظیر شاهنامه چاپ فلورانس و شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی اهدا شده از سوی مؤسسه امیر کبیر، آثار کشف شده از حفاری های باستان شناسی شهر توس، همچون تنگ ها، پیه سوزها، عطر دان ها و غیره، نسخه های خطی منحصر بفرد، تابلوهای نقاشی با مضمون داستان های شاهنامه فردوسی و پرتره حکیم توس و غیره، به نمایش در آمده است.