گشتول

قلعه کنگلو، یکی از دور افتاده ترین و آباد ترین قلعه های سواد کوه بوده است. نمای خارجی قلعه را، یک باروی عظیم سنگی تشکیل می دهد که در قسمت میانی و طرفین آن، برج های دیده بانی تعبیه شده است. فضای داخلی این قلعه، با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده بود که قسمت عمده آن، از بین رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی که در ساختمان قلعه به کار رفته، شامل سنگ لاشه با ملاط آهک و سنگ ریزه می شود. پلان و شکل این بنا، در میان قلعه های ایران، منحصر بفرد می باشد. برج های کناری، برای استحکام بیش تر، تو پُر ساخته شده اند تا بر استواری و استحکام باروها افزوده شود. این دو برج، به یک برج مدور بزرگ منتهی می شدند که ارگ اصلی قلعه بوده و ورودی کوچکی در پایین قرار داشته است. قلعه کنگلو، به هنگام حملات و یورش ناگهانی دشمنان، دارای کاربردی سپر مانند بوده و در طراحی آن، جنبه تدافعی را در اولویت قرار داده اند. این بنا، احتمالاً مربوط به قرون اولیه اسلامی می باشد. این اثر، در تاریخ ۲۲ تیر ۱۳۷۹، با شماره ثبت ۲۷۵۴، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.