گشتول

قلعه حسن آباد، در جنوب روستایی به همین نام واقع شده است. درسال ۷۴۶ ه.ق، امیر حسن خان اردلان، بر بلندای کوهی در جنوب روستا، قلعه مستحکمی برای مرکز حکومت خود بنا کرد. در اوایل قرن دهم هجری قمری، هلوخان اردلان-والی وقت کردستان-آن جا را مقر حکومت قرار داد. احتمالاً آبادی و قلعه حسن آباد، قبل از تأسیس شهر سنه دژ (سنندج)، مرکز ولایت کردستان بود و از سال ۱۰۴۶ ه.ق، پس از انهدام قلعه حسن آباد، سنندج، مرکز ولایت کردستان گردید. این قلعه، از نوع قلعه های کوهستانی است که دارای دیوارهای بلند سنگی در شیب کوه و برج هایی در امتداد دیوارها است. ساختمان های اداری و نظامی اصلی داخل قلعه، در بلندترین نقطه کوه در ارتفاعِ ۴۰۰ متر، بنا شده است که عمدتاً دارای معماری آجری است. این اثر، در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳، با شماره ثبت ۱۱۷۵۸، به عنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیده است.